تعیین سن دریاچه‌های سدّی ناشی از رخداد زمین‌لغزش سیمره با استفاده از روش ترمولومینسانس

Abstract

<strong>زمین‌لغزش‌های بزرگ‌مقیاس مخصوصاً آن‌هایی که باعث سد کردن مسیر رودخانه‌ها می‌شوند، از خطرناک‌ترین پدیده‌های طبیعی در مناطق کوهستانی همه جای جهان هستند. </strong><strong>رخداد بزرگ‌ترین زمین‌لغزش دنیا بر سطح طاقدیس کبیرکوه در مسیر رودخانه‌های سیمره و کشکان، باعث مسدود شدن مسیر رودخانه ها و تشکیل دریاچه‌های سدی سیمره و جایدر شده است. هدف از این تحقیق که از نوع تحقیقات کاربردی- توسعه‌ای می‌باشد و با روش مشاهده‌ای، تاریخی و تحلیلی انجام‌شده است، بازسازی محدوده‌ی دریاچه‌های سدّی ناشی از رخداد زمین‌لغزش سیمره و تعیین سن آنها با روش ترمولومینسانس جهت تعیین زمان رخداد زمین لغزش سیمره و تشکیل دریاچه‌ها می‌باشد. مطالعات میدانی منطقه با کمک ابزارهای فیزیکی و مفهومی و روش‌های آزمایشگاهی منجر به شناخت لغزش‌های چهار مرحله‌ای در سطح طاقدیس کبیرکوه و متعاقب آن تشکیل دریاچه‌های چهارگانه در محدوده</strong><strong>‌ی</strong><strong> دره</strong><strong>‌ی</strong><strong> سیمره و دریاچه</strong><strong>‌ی</strong><strong> تک‌مرحله‌ای در محدوده‌ی دره‌ی کشکان شد. </strong> <br /><strong> یافته‌های تحقیق بر اساس تعیین سن هشت نمونه از رسوبات کف و سطح دریاچه‌های سیمره و جایدر با استفاده از روش ترمولومینسانس نشان می‌دهد که زمان رخداد زمین‌لغزش سیمره و </strong><strong>تشکیل دریاچه</strong><strong>‌ی</strong><strong> اولیه سیمره </strong><strong>85000 سال پیش بوده است. دریاچه‌ی دوم سیمره در 16500 سال پیش، دریاچه‌ی سوم در 10500 و دریاچه‌ی چهارم در 10100 سال پیش تشکیل شده‌اند. بنابراین دره‌ی سیمره از 85000 سال پیش تا حدود 10000 سال پیش شاهد رخداد زمین‌لغزش‌های متوالی و شکل‌گیری 4 دریاچه بوده است. تعیین سن رسوبات پادگانه دریاچه‌ی جایدر حاکی از شکل‌گیری دریاچه‌ی جایدر همزمان با رخداد زمین‌لغزش اصلی سیمره و دریاچه‌ی اولیه‌ی سیمره در 85000 سال پیش و تخلیه‌ی آن در حدود 5000 سال پیش بوده است. بنابراین ماندگاری دریاچه‌ی جایدر حدود 80000 سال بوده است.</strong>