ارزیابی توان اکولوژیکی به منظور تعیین عرصه‌های مناسب توسعه در محدوده‌ی شهر جدید سهند

Abstract

امروزه بسیاری از شهرهای کشور ما با توجه به گسترش نامحدود و بدون برنامه­ی خود سبب دست­اندازی به محیط­های طبیعی و از بین بردن آن­ها شده­اند. اما افزایش روزافزون جمعیّت شهرنشین و در پی آن رشد شهرها، توجه به چگونگی کنترل توسعه­ی شهرها و گام­برداری در راستای اصول توسعه­ی پایدار را الزامی می­نماید. شهر جدید سهند که در حدود دو دهه پیش و به منظور جذب سرریز جمعیّت کلانشهر تبریز ایجاد گردیده است، نیز از این قاعده مستثنی نمی­باشد. اما به دلیل این که این شهر سال­های ابتدایی عمر خود را سپری می­کند و از فرصت کافی برای برنامه­ریزی صحیح و مناسب جهت توسعه خود برخوردار است، ضرورت توجه به چگونگی رشد و توسعه­ی آن، دوچندان می­نماید. در این مقاله به منظور توسعه­ی آتی این شهر در نواحی با توان اکولوژیکی مناسب، اراضی صفه سهند بر اساس اصول آمایش سرزمین مورد ارزیابی قرار گرفته است. در واقع هدف اصلی از این مطالعه، تعیین بهترین مکان مناسب برای توسعه­ی شهری شهر جدید سهند است که کمترین آثار سوء را در حال حاضر و در بلند مدت به دنبال داشته باشد. فرآیند ارزیابی توان اکولوژیکی در پژوهش حاضر شامل سه بخش اساسی زیر است که پس از طیّ این مراحل، توان اکولوژیکی در محدوده­ی مطالعاتی تعیین گردیده است: - اول: شناسایی منابع اکولوژیکی؛ - دوم: تجزیه و تحلیل و جمع­بندی داده­ها؛ - سوم: ارزیابی و طبقه­بندی سرزمین. بدین ترتیب که ابتدا اطلاعات مربوط به منطقه با استفاده از آمار و اطلاعات موجود جمع­آوری و سپس منابع اکولوژیکی مورد نیاز تهیه گردید. در مرحله­ی بعد بر اساس روش سیستمی تجزیه و تحلیل و جمع­بندی داده‌ها و همچنین تلفیق و ترکیب لایه­های اطلاعاتی با تکنیک AHP صورت گرفته است. در ادامه به تعیین توان زیست محیطی محدوده­ی مورد مطالعه پرداخته و در نهایت با استخراج واحدهای محیطی و سنجش آن­ها بر اساس معیارهای اکولوژیکی، توان­ها و استعدادهای بالقوه برآورد گردیده و محدوده­های مناسب برای توسعه­ی آتی شهر جدید سهند با مساحتی حدود 3200 هکتار پیشنهاد گردید.