بررسی و ارزیابی تأثیر الگوهای اسکان مجدد بر تغییرات سرمایه‌ی اجتماعی در روستاهای زلزله‌زده مطالعه‌ی موردی: روستاهای زلزله‌زده شهرستان ورزقان

Abstract

وقوع زلزله‌ی تابستان سال 1391 در شهرستان ورزقان منجر به تخریب بسیاری از مناطق روستایی شد. دولت به­منظور بازسازی و جلوگیری از تلفات مالی و جانی دوباره، اقدام به اسکان مجدد برخی از روستاها در قالب سه الگوی جابجایی، تجمیع و بازسازی برخی از روستاهای این شهرستان نموده است. هدف از انجام تحقیق حاضر، بررسی تأثیرات الگوهای سه­گانه‌ی اسکان مجدد روستاهای آسیب­دیده از زلزله شهرستان ورزقان بر میزان سرمایه‌ی اجتماعی ساکنان جوامع روستایی می­باشد.بدین منظور سه قلمرو اعتماد اجتماعی،مشارکت اجتماعی،انسجام و همبستگی اجتماعی برای مطالعه‌ی سرمایه‌ی اجتماعی در ناحیه­­ی مورد مطالعه انتخاب شد. جامعه­یآماریاینپژوهش،خانوارهایمحلیساکندرروستاهایمحدوده­ی مطالعاتیاستکهبااستفادهازفرمولکوکرانتعداد400سرپرستخانواربه­عنوانحجمنمونه و به روش تصادفی سادهتعیین شدند. با مطالعه‌ی راهنما در منطقه­ی مشابه جامعه‌ی آماری با تعداد 50 پرسش‌نامه صورت گرفت و با داده‌های کسب شده و با استفاده از فرمول ویژه کرونباخ آلفا، پایایی بخش‌های مختلف پرسش‌نامه تحقیق 895/0 الی 912/0 به دست آمد. <br />تجزیه‌وتحلیل داده‌های پژوهش حاضر در دو بخش آمار توصیفی و استنباطی و با استفاده از نرم‌افزار SPSS انجام شد. جهت مقایسه‌ی سه الگوی جابجایی، تجمیع و بازسازی از آزمون t نمونه­های مستقل استفاده گردید. نتیجه‌ی این آزمون نشان‌دهنده­­ی آن است که بین الگوهای اسکان مجدد تفاوت معنی­داری در سطح 000/0 در زمینه­ی میزان تغییرات سرمایه‌ی اجتماعی وجود داشته است. علاوه بر این یافته­های پژوهش نشان داد که میزان سرمایه­ی اجتماعی در الگوی بازسازی با میانگین 87/2 بیشتر از دو الگوی دیگر است. علاوه بر این سطح همبستگی متغیّرهای مشارکت همبستگی و انسجام اجتماعی، اعتماد اجتماعی و مشارکت اجتماعی به ترتیب برابر با 795/0، 354/0 و 324/0 بوده است. در نهایت با توجه به یافته­های پژوهش پیشنهادات کاربری در زمینه­­های آموزشی، حمایتی، رویکردهای مدیریت اصولی و همچنین آینده­پژوهشی ارائه شده است.