بررسی ویژگی‌های رژیم جریان و رسوب در حوزه‌های مناطق خشک و نیمه‌خشک مطالعه موردی: استان لرستان

Abstract

با توجه به اینکه بخش وسیعی از سطح ایران دارای اقلیم خشک و نیمه‌خشک است بررسی رفتار رودخانه‌های حوزه‌های مناطق خشک و نیمه‌خشک از جمله کارهای اساسی و مهم در کشور می‌باشد. از عمده‌ترین ویژگی‌های متفاوت مناطق خشک با مناطق مرطوب متفاوت بودن عوامل اقلیمی از جمله مقدار و الگوی بارش می‌باشد. این مسأله می‌تواند باعث تغییرات رژیم جریان و رژیم رسوب و نسبت‌های آنها در این مناطق گردد. همچنین مسیل‌های موقتی مناطق خشک که جریان در آنها محدود به فصول پر باران و مرطوب می‌باشد بر روی رژیم جریان و رسوب تأثیر بسزایی دارد. در این تحقیق با بررسی آماری دبی جریان‌ها در منطقه‌ی خشک و نیمه‌خشک غرب کشور سعی شده تأثیر اقلیم روی رژیم جریان و رسوب بررسی گردد. بدین منظور اقدام به برآورد دبی‌های سیلابی با دوره بازگشت‌های مختلف با استفاده از بهترین توزیع آماری برازش شده در 21 ایستگاه هیدرومتری شد. سپس با استفاده از منحنی سنجه رسوب مقادیر رسوب در دوره بازگشت‌های مختلف محاسبه گردید. در گام بعدی رژیم جریان و رژیم رسوب محاسبه و به بررسی رابطه رژیم جریان و رژیم رسوب در دوره بازگشت‌های مختلف با مساحت زیر حوزه‌های بالادست پرداخته شد. نتایج این تحقیق ارقام بالای نسبت رژیم جریان و رسوب در دوره بازگشت‌های بالا در اغلب ایستگاهها را نشان داد. همچنین نتایج نشان داد که رابطه‌ی مساحت زیر حوزه‌های بالا دست هر ایستگاه با افزایش نسبت رژیم جریان و رژیم رسوب در دوره‌ی بازگشت‌های بالا افزایش می‌یابد.