پایش تغییرات پوشش برف با استفاده از تصاویر سنجنده‌ مودیس در منطقه‌ی شمال‌غرب ایران

Abstract

مطالعه و اندازه­گیری تغییرات سطوح برف به عنوان یکی از منابع مهم تأمین آب، بسیار حائز اهمیت است. با توجه به شرایط سخت فیزیکی محیط‌های کوهستانی امکان اندازه­گیری دائم زمینی جهت تخمین منابع برفابی و تشکیل پایگاه داده‌ها وجود ندارد. به همین جهت استفاده از تصاویر ماهواره­ای در شناسایی مناطق برفگیر و ارزیابی تغییرات آن بسیار مهم می‌باشد. داده‌های مورد استفاده در این مطالعه، تصاویر ماهواره­ای سنجنده مودیس منطقه‌ی شمال غرب ایران مربوط به سال‌های 2000 تا 2009 میلادی می‌باشد. روش مورد استفاده در این مطالعه شاخص NDSI، طبقه‌بندی‌های نظارت نشده و نظارت شده می‌باشد که پس از مقایسه بین روش‌ها، طبقه‌بندی نظارت شده به عنوان روش مناسب انتخاب گردید. بررسی نقشه‌های مربوط به تغییرات پوشش برفی در ماه آوریل نشان داد که در طول دوره‌ی مورد مطالعه، کمترین مقدار پوشش برف مربوط به سال 2008 با 01/1040 کیلومتر مربع و بیشترین مساحت مربوط به سال 2007 با 78/10471 کیلومتر مربع می‌باشد. این موضوع، نشان‌دهنده‌ی تغییرات 1000 درصدی در طول یک دهه در میزان پوشش برف منطقه شمال غرب ایران بوده و آسیب‌پذیری منابع آب وابسته به ذوب برف را در این منطقه نشان می‌دهد. همچنین نتایج نشان داد در سال‌هایی که میانگین دمای فصل سرد پایین‌تر می‌باشد، سطح پوشش برف در بهار همان سال بیشتر از سال‌های دیگر می‌باشد به‌طوری که در سال 2007 کمترین میانگین دما را در طول ده سال داشته (6/2 در جه سانتیگراد) در حالی که بیشترین سطح پوشش برفی در طول ده سال نیز مربوط به همین سال می‌باشد (78/10471 کیلومتر مربع).