تحلیل شاخص¬های توسعه و سطح‌بندی دهستان¬های استان یزد

Abstract

در کشورهای جهان سوم وجود انواع دوگانگی­های نامطلوب نظیر؛ دوگانگی منطقه­ای به دلایل متعددی در مسیر توسعه‌یافتگی آنها مشکلاتی ایجاد می‌کند. این نابرابری در مناطق روستایی وضعیت حادتری دارد. به همین خاطر نخستین قدم در برنامه‌ریزی، خصوصاً در برنامه‌ریزی توسعه‌ی روستایی شناخت صحیح از وضعیت فعلی مناطق روستایی است. این پژوهش با علم به این موضوع و در راستای برنامه‌ریزی توسعه‌ی روستایی در استان یزد انجام گردیده است. <br />نوع تحقیق کاربردی- توسعه‌ای بوده و اطلاعات لازم به وسیله مطالعات اسنادی جمع‌آوری شده‌اند و با استفاده از روش تحلیل عاملی، وضعیت 51 دهستان استان یزد بر اساس شاخص‌های زیربنایی، فرهنگی، ورزشی، آموزشی، اقتصادی و جمعیّتی مطالعه شده است. تعداد 39 متغیّر که در پنج عامل خلاصه شده‌اند و سپس سطح توسعه‌یافتگی مناطق روستایی تعیین گردیده است و در آخر با بهره‌گیری از سیستم اطلاعات جغرافیایی، نقشه‌ی مورد نیاز برای تحلیل این سطوح در دهستان­های مورد مطالعه تهیه گردیده است. <br />جامعه‌ی آماری این تحقیق را مناطق روستایی استان یزد بر اساس آخرین تقسیمات سیاسی سال 1385 تشکیل می‌دهد. بر اساس نتایج این تحقیق دهستان‌های استان یزد از لحاظ سطح توسعه‌یافتگی از تعادل متناسبی برخوردار نیستند به‌طوری‌که 4/80 درصد دهستان‌ها در گروهای 6، 7، 8 و 9، و فقط 6/19 درصد دهستان­ها در 5 گروه اول قرار دارند. در بین این دهستان‌ها، دهستان‌های شیرکوه، میانکوه و فجر دارای بیشترین سطح توسعه‌یافتگی هستند که در گروه یک قرار دارند و دهستان‌های دستگردان، فراغه، مهرآباد، بهادران، اسفندار و چلگه دارای پایین‌ترین سطح توسعه‌یافتگی هستند و در گروه 9 جای می‌گیرند.