بررسی روند تغییرات پارامترهای هیدروشیمیایی آب زیرزمینی دشت گرگان

Abstract

دشت گرگان با وسعت 11594 کیلومتر مربع در جنوب ‌شرق دریاچه خزر قرار دارد. در این ناحیه، منبع اصلی مصارف خانگی، صنعتی و کشاورزی آب زیرزمینی است، بنابراین، بررسی تغییرات کیفیت هیدروشیمیایی و تضمین کیفیت آب زیرزمینی از راه محافظت آن در برابر منابع تاثیرگذار بر آن، ضرورت دارد. در این پژوهش، 189 نمونه آب چاه‌های عمیق آبخوان دشت گرگان جمع‌آوری و برای بررسی کیفیت و ارزیابی هیدروشیمیایی کاتیون‌های اصلی ( Ca²⁺،Mg²⁺ ، Na⁺،K⁺) و آنیون‌های اصلی ( HCO₃^2-، Cl^-،SO₄^2- ،CO₃²^-) و پارامتر‌های (pH، رسانایی ‌الکتریکیEC ، و کل مواد جامد حل شده) بررسی شدند. تحلیل مکانی داده‌ها با نرم‌افزار ArcGIS 9.3 انجام شد. همچنین براساس نمودار پایپر، نمونه‌های آب زیرزمینی در گروه‌های Ca²⁺ - Mg²⁺ Cl^- - SO₄²^- و Na²⁺ - Mg²⁺ - HCO₃^-قرار گرفتند. روند تغییرات کیفی در مرکز و شمال‌غرب دشت به سمت افزایش کلرید، سولفات و شوری آب و ناشی از نشت آلودگی‌های شهری و صنعتی و نفوذ آب دریا در این نواحی است. براساس نمودارهای ویلکاکس 43/71 درصد نمونه‌ها در گروهC3–S1 قرار دارند که نشان‌دهنده شوری زیاد و سدیم کم آنهاست. در نتیجه، کیفیت آب برای شرب در محدوده خوب تا قابل قبول قرار دارد و برای کشاورزی نیز مناسب است.