راهبردهای افزایش مشارکت مردمی در ارتقاء شاخص‌های زیست محیطی نواحی روستایی (مطالعه موردی: دهستان‌های بخش مرکزی ملارد)

Abstract

<strong>چکیده</strong> معضلات و چالش­­های زیست‌محیطی موجود در روستاهای کشور ضرورت و اهمیت ارتقاء شاخص‌های زیست‌محیطی قبل از هر گونه برنامه­ریزی را بسیار ضروری ساخته است. با توجه به اهمیت مشارکت مردمی در ارتقاء شاخص‌های توسعه به ویژه بعد زیست‌محیطی­(­طبیعی­) در مناطق روستایی، تحقیق حاضر سعی دارد راهبردهای مشارکت ساکنین را برای ارتقاء شاخص‌های زیست‌محیطی روستا در دهستان‌های بخش مرکزی ملارد شناسایی و به اولویت‌بندی آن‌ها بپردازد. سؤال اصلی مقاله این است که چگونه می­توان زمینه مشارکت ساکنین نواحی روستایی دهستان‌های بخش مرکزی ملارد را برای بهبود شاخص‌های زیست‌محیطی فراهم نمود؟ و اینکه راهبردهای اولویت‌دار برای افزایش مشارکت مردمی در بهبود محیط‌زیست نواحی روستایی دهستان‌های بخش مرکزی ملارد کدامند؟ تحقیق حاضر کاربردی است و به روش توصیفی - پیمایشی انجام شده است. روش گردآوری داده‌ها، میدانی و با استفاده از پرسشنامه است و با مدل SWOT و آزمون T به سؤالات پاسخ داده شده است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که بیشترین تمرکز صنایع فعال در دهستان‌های بخش مرکزی ملارد بوده که 92/25 درصد از کل واحدها را به خود اختصاص داده است، علاوه بر این مشکلات زیست‌محیطی ناشی از تولید زباله‌های خانگی، فضولات حیوانی مانند دیگر روستاهای کشور گریبان گیر این دهستان است. در بین عوامل درونی و بیرونی مؤثر، عامل O₆ (آموزش و اطلاع‌رسانی به روستائیان) با مجموع امتیاز نهایی 2658/0 در اولویت اول قرار دارد. این در حالی است که عامل­T₇ (تغییر الگوی مصرف) با مجموع امتیاز نهایی 0169/0 کمترین میزان تأثیر را در افزایش مشارکت مردمی دهستان‌های بخش مرکزی ملارد در راستای ارتقای زیست‌محیطی به خود اختصاص داده است. موقعیت قرار‌گیری عوامل درونی و بیرونی در ماتریس 9 خانه­ای نشان می­دهد که باید برای ارتقای وضعیت زیست‌محیطی راهبردهای تهاجمی را مورد توجه و در اولویت اول قرار داد.