مطالعه مقایسه‌ای توجه به بعد نهادی- مدیریتی در روستاها طی دو دهه‌ی اخیر (مورد شهرستان قائمشهر)

Abstract

<strong>چکیده</strong> مدیریت روستایی در واقع فرآیند سازماندهی و هدایت جامعه و محیط روستایی از طریق شکل دادن به سازمانها و نهاد­ها است. مدیریت روستایی از سالیان متمادی در برنامه‌های عمرانی کشور وجود داشته و بااینکه در هر مقطعی از فعالیت خود با اسمی خوانده شده ولی مدیریت خود را در روستاهای ایران اعمال کرده است. کدخدا، دهبان، همیار، دهیار و...گونه‌های مدیریت روستایی در ایران بوده است. اثرات توجه به بعد نهادی- مدیریتی در برنامه‌های توسعه در بعداز پیروزی انقلاب اسلامی وجود داشته اما با برچیده شدن نظامهای پیشین، روستاهای ایران تا سالیان اخیر از یک نظام مدیریتی ثابت برخوردار نبوده و عدم مدیریت واحد روستایی باعث مشکلات و معضلات عدیده‌ای در سطح روستاها شده بود تا اینکه در سالهای اخیر قانون تشکیل دهیاری‌ها به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید و پس از عملی شدن این قانون از ابتدای دهه هشتاد مدیریت روستاها به دهیاری‌ها واگذار گردید. یکی از کارکردهای مهم دهیاری‌ها نقش آنها در برنامه‌ریزی توسعه روستایی براساس خواست و نیازهای مردم روستا می‌باشد. در این تحقیق با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی و گردآوری داده‌ها و اطلاعات از طریق روش­هایاسنادی- کتابخانه‌ای و میدانی- پشمایشی به بررسی مقایسه­ای توجه به بعد نهادی- مدیریتی در روستاهای شهرستان قائمشهرطی دو دهه­ی اخیر پرداخته شده است. به منظور بررسی و رسیدن به اهداف تحقیق دو نوع پرسشنامه اختصاصی روستا (مدیران و کارشناسان روستایی) و پرسشنامه­ی عمومی روستا تهیه و تکمیل گردید که نتایج حاصل از آن نشان می‌دهد که برنامه‌های دولت طی دو دهه­ی اخیر در برنامه پنجم در مقایسه با سایر برنامه‌های بعد از انقلاب، بیشتر به بعد نهادی- مدیریتی توجه داشته و در همین راستا مدیران محلی نیز مشکلات روستائیان را پیگیری نموده و در مجموع فعالیتهای دهیاران، منجر به توسعه روستایی در سطح روستاهای محدوده مورد مطالعه شده است.