ارزیابی آلودگی فلزّات سنگین (Zn، Cu و Cd) در اندام های گیاهان تالابی گونه Phragmites Australis و Typha Angustifolia در تالاب انزلی

Abstract

<strong>فلزّات سنگین از عوامل مهّم آلاینده محیط زیستی به شمار می روند که از طریق مناطق ساحلی و رودخانه ها وارد دریا شده و از طریق زنجیره غذایی در بدن آبزیان تجمّع میابند (عبادتی و همکاران، 1384). این عناصر در نتیجه عوامل طبیعی و انسانی مخصوصاً فعّالیّت های صنعتی، کشاورزی و فاضلاب های شهری وارد محیط می شوند و از طریق زنجیره غذایی در بدن آبزیان تجمّع میابند (اسماعیلی و همکاران، 1388). فعّالیّت های</strong><strong>صنعتی</strong><strong>منجر</strong><strong>به</strong><strong>افزایش</strong><strong>بار</strong><strong>فلزّات</strong><strong>سنگین</strong><strong>در</strong><strong>رودخانه ها</strong><strong>می شود</strong><strong>.</strong><strong> گیاهان آبزی به دلیل استقرار در محیط آبی و تغذیّه از بستر توانایی بالایی در پایش فلزّات سنگین از طریق فرآیند جذب و انباشت در بافت خود دارند. در این پژوهش اقدام به اندازه گیری غلظت سه عنصر سنگین روی، مس و کادمیم در نمونه های رسوب تالابی و بافت گیاهان تالابی گونه </strong><strong>Phragmites Australis</strong><strong> و </strong><strong>Typha Angustifolia</strong><strong> در تالاب انزلی نمودیم. بدین منظور تعداد 3 ایستگاه نمونه برداری در بخش غربی تالاب انتخاب و نمونه برداری از آن در تیر ماه سال 1397 انجام شد. از هر ایستگاه تعداد 1 نمونه رسوب بستری با دستگاه گراپ وان وین استاندارد و یک نمونه گیاه </strong><strong>Phragmites Australis</strong><strong> و </strong><strong>Typha Angustifolia</strong><strong> و به صورت رندوم و دست چین برداشت شد. نمونه ها در آزمایشگاه بعد از انجام فرآیند خشک و پودر شدن، توسّط روش هضم اسیدی و بر اساس استاندارد</strong><strong> ASTM 2000 </strong><strong> مورد آنالیز قرار گرفتند. برّرسی نتایج حاصله حاکی از آن است که میزان متوسّط عنصر روی در بافت های گیاه گونه </strong><strong>Phragmites Australis</strong><strong> در بین 3 ایستگاه نمونه برداری شده به میزان 08/266 </strong><strong>ppm</strong><strong>، مقدار متوسّط عنصر مس 08/7 </strong><strong>ppm</strong><strong> و متوسّط عنصر کادمیم حدود 198/0 </strong><strong>ppm</strong><strong> می باشد. میزان متوسّط عنصر روی در بافت های گیاه گونه </strong><strong>Typha Angustifolia</strong><strong> در بین 3 ایستگاه نمونه برداری شده به میزان 06/315 </strong><strong>ppm</strong><strong>، مقدار متوسّط عنصر مس 06/10 </strong><strong>ppm</strong><strong> و مقدار متوسّط عنصر کادمیم حدود 49/0 </strong><strong>ppm</strong><strong> می باشد. همچنین غلظت عنصر روی در نمونه رسوب بستر تالاب حدود 34/226 </strong><strong>ppm</strong><strong> ، غلظت عنصر مس حدود 5/22 </strong><strong>ppm</strong><strong> و غلظت عنصر کادمیم حدود 14/1 </strong><strong>ppm</strong><strong> بدست آمد. شواهد حاکی از ازدیاد غلظت روی نسبت به سایر عناصر سنگین مورد محاسبه در بافت و ریشه گیاهان </strong><strong>Phragmites Australis</strong><strong> و </strong><strong>Typha Angustifolia</strong><strong> می باشد.</strong>