اقلیم شناسی توریسم استان خراسان رضوی بر اساس شاخص TCI

Abstract

گردشگری بخش عمده‌ای از اقتصاد جهانی است، که به شدت تحت تأثیر آب و هوا قرار می‌گیرد. در این مقاله با استفاده از شاخص اقلیم توریستی (TCI) به ارزیابی اقلیم توریسمی استان خراسان رضوی پرداخته شده است. این شاخص به شکلی سیستماتیک شرایط اقلیمی را برای توریسم مورد ارزیابی قرار می‌دهد. برای محاسبه این شاخص پارامترهای میانگین حداکثر ماهانه دمای روزانه، میانگین دمای روزانه، حداقل رطوبت نسبی، میانگین رطوبت نسبی روزانه، بارش، کل ساعات آفتابی و سرعت باد مورد استفاده قرار می‌گیرند. در این پژوهش شاخص مورد نظر برای 31 ایستگاه (سینوپتیک، کلیماتولوژی، بارانسجی)، که دارای آمار مشترک 19 ساله (2005-1987) بودند اجرا شد. پس از بدست آوردن میانگین پارامترها، لایه نقطه ای در محیطGIS ، تهیه و درونیابی بر لایه های مذکور اعمال شد. سپس نتیجه درونیابی تبدیل به رستر گردید و در نهایت لایه‌های نهائی رستری 5 زیر شاخص ماهانه در Spatial analyst - raster calculator بصورت فرمول خطی TCI وارد شد که نتیجه آن اقلیم توریستی ماهانه استان است. با توجه به نقشه ها و روند سالانه TCI استان خراسان رضوی، دو ماه آخر فصل بهار، ماه آخر تابستان و اول پاییز به دلیل اینکه TCI>80 است، بالاترین پتانسیل و بهترین شرایط اقلیم توریستی را دارد. با توجه به این که استان خراسان رضوی دارای آب و هوای متنوع می‌باشد، شرایط مناسب و مطلوب اقلیمی برای گردشگری در طول سال در استان خراسان با توجه به تغییر فصول و تغییر شرایط آب و هوایی در بین نواحی شمالی، جنوبی، غربی و شرقی استان متغیر است. اگر چه این پژوهش در مقیاس ماهانه انجام گرفته، ولی این روش می تواند با استفاده از آمار روزانه بهترین شرایط اقلیمی برای ورود توریست در طول یک ماه را مشخص کند.