تحلیل روند نوسانات بیشینه دما در استان کهگیلویه و بویراحمد به روش من – کندال مطالعه موردی : ایستگاه دشت روم

Abstract

فرایند تغییر اقلیم به ویژه دما و بارش مهم ترین بحث در قلمرو علوم محیطی می باشد. تغییر اقلیم به دلیل ابعاد علمی و کاربردی (اثرات محیطی، اقتصادی – اجتماعی) از اهمیت فزاینده برخوردار است. زیرا سیستم های انسانی وابسته به عناصر اقلیمی مانند کشاورزی، صنایع و امثال آن بر مبنای ثبات و پایداری اقلیم طراحی شده و عمل می نمایند. به طور کلی درجه حرارت و تغییرات آن در سطح، نمودی از تغییرات اقلیمی است که تقریباً تمامی نظریه های تغییر اقلیم به نوعی از آن یاد می کنند. با بررسی روند تغییرات درجه حرارت می توان تغییرات اقلیمی را ردیابی نمود. هدف از انجام این پژوهش، مطالعه ی انحراف احتمالی دمای بیشینه ایستگاه تبخیر سنجی دشت روم واقع دربیست کیلومتری شهر یاسوج (مرکز استان کهگیلویه وبویراحمد)، از حالت نرمال می باشد که در آن داده های مربوط به دماهای بیشینه این ایستگاه در طی دوره آماری (1387-1366) مورد استفاده قرار گرفته اند. در این پژوهش از روش ناپارامتری من – کندال استفاده شد که در این روش با به کارگیری آماره این آزمون ، معنی داری روند تغییرات سری های دمایی مورد آزمون قرار گرفت. نتایج حاصل از تحلیل داده ها، نشانگر وجود روند کاهشی و معنی دار در برخی از سری های زمانی بوده، بعبارتی بیشینه دمای هوا در حال کاهش است؛ ضمن اینکه هیچ روند افزایشی معنی داری توسط آزمون، مورد تأیید قرار نگرفت. پدیده کاهش دمای بیشینه در ماههای مرداد، خرداد، دی، آذر و تیر به ترتیب با مقادیر آماره کندال(z) 43/2- ، 1/2- ، 03/2- ، 02/2- و 99/1- شدیدتر از سایر ماهها بوده است. همچنین بیشترین کاهش بیشینه دما به لحاظ فصلی در تابستان به مقدار 52/2- (z) رخ داده است. در مقیاس سالانه نیز، روند کاهش دمای بیشینه در طی دوره آماری مورد مطالعه به مقدار 08/2- (z) به خوبی نمود پیدا کرده است. سطح معناداری روند تغییرات در تمامی سری های ذکر شده 05/0 می باشد و در هیچ یک از سریها روند تغییر با سطح معناداری 01/0 توسط آزمون مورد تأیید قرار نگرفت