تحلیل احتمالاتی رخداد روزانه رودباد جنب‎حاره بر روی منطقه اقلیمی ایران

Abstract

نقش عمده‌ای که الگوهای همدید سطح بالا در تعیین آب‌و‎هوای زمین دارند سبب شده تا امروزه مطالعه آن‌ها جایگاه ویژه‌ای را در محافل علمی به دست آورد. در این مطالعه به منظور شناخت رفتار رودباد جنب‌حاره در روزهای متوالی بر روی منطقه اقلیمی ایران، از زنجیره مارکوف مرتبه یک دوحالته که متداول‌ترین روش آماری در این زمینه است، استفاده شده است. در همین راستا داده‎های مربوط به وقوع رودباد جنب‎حاره در چهار تراز ارتفاعی 200، 300، 400 و 500 هکتوپاسکال برای مقطع زمانی فروردین 1330 تا اسفند 1389 از مرکز ملی پیش‎بینی محیطی و مرکز ملی پژوهش‎های جوی ایالات متحده آمریکا با فواصل زمانی 6 ساعته، اخذ گردیده است و از نرم‌افزار‌های <em>MATLAB ,SURFER</em> ,<em>GRADS</em> برای استخراج داده، ترسیم نقشه‎ها و نیز انجام محاسبات آماری بهره گرفته شده است. نتایج مربوط به درصد احتمال وقوع رودباد جنب‎حاره در هر تراز به‎صورت جداگانه نمایش داده شده است، بررسی نقشه‌های ترسیمی حاکی از آن است که در تمام ترازها مراکز بیشینه میانگین سرعت، فراوانی وقوع و درصد احتمال وقوع این رودباد بر روی شرق چین و در مرتبه بعدی بر روی نواحی شمال عربستان، دریای سرخ و شمال آفریقا می‎باشد. همچنین مقایسه ترازهای مختلف نیز بیانگر این است که بیشینه سرعت، فراوانی و احتمال این رودباد در تراز 200 هکتوپاسکال و کمینه سرعت، فراوانی و احتمال در تراز 500 هکتوپاسکال می‎باشد، در محدوده سیاسی ایران درصد احتمال وقوع رودباد‌جنب حاره به ترتیب 88/49، 33، 5/13 و 2/3 درصد برای ترازهای 200، 300، 400 و 500 هکتوپاسکال بوده است.