اولویت‌بندی فضایی سیستم مدیریت یکپارچه مناطق شهری (مطالعه موردی: مناطق 22‌گانه شهر تهران)

Abstract

شهر به­مثابه بخشی از سلسله­مراتب سیستم فضایی و تقسیمات سیاسی- جغرافیایی هر کشور بر اساس شاخصه­­های مختلفی مانند نوع حکومت، مدیریت، سطح آگاهی، علاقمندی اجتماعی و مشارکت مردم در نظام تصمیم­گیری شکل می‌گیرد. از آنجا که هر عنصر در چارچوب ویژگی‌های عملکردی‌اش قابل تعریف است، لذا براساس نقش‌های مختلفی که در زیرسیستم‌های نظام شهری تعریف می‌شود، می‌توان انواع مختلفی از اجزای تشکیل­دهنده سیستم را شناسایی نمود. با توجه به نقش مدیریت یکپارچه شهری به­عنوان سیستم و عامل کنترل و هدایت نظام شهری در کلان­شهرها، مـی‌توان از عناصر تحت نظارت مدیریت یاد شده یـعنی مناطق شـهرداری به­عنوان عناصر تشکیل­دهنده سیستم شهری نام برد. از طرفی دیگر وسعت و پراکندگی کلان­شهرها نیازمند تعادل در حجم عملیاتی متناسب با توان آن می‌باشند. هدف از این تحقیق اولویت­بندی فضایی سیستم مدیریت یکپارچه شهری مناطق تهران به­منظور حل مسائل مدیریت شهری بوده است. روش تحقیق در این مقاله به دو صورت توصیفی- تحلیلی صورت گرفته است. به­منظور دستیابی به هدف پژوهـش از روش‌های تصمیم­گیری چـندمعیاره، مدل‌های تحلیلی (VIKOR و AHP) جهت رتبه­بندی مناطق شهری تهران استفاده شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان داده که از میان مناطق شهری تهران، منطقه 6 شهرداری از مسأله­خیزترین مناطق شهری بوده، پس از آن نیز مناطق شهری 2 و 14 قرارداشته است. هم­چنین نتایج این مدل نشان داده که مناطق شهری 16، 8 و 22 از نظر سیستم مدیریت شهری مشکلات کم­تری نسبت به دیگر مناطق دارابوده است. در نهایت تحلیل‌های فضایی جهت اولویت­بندی فضایی سیستم مدیریت یکپارچه شهری در منطقه مورد مطالعه صورت گرفته و پیشنهاداتی نیز ارائه گردیده است.