دست‌یابی به چشمه توفان‌های گردو غبار به کمک مدل‌های عددی‌: معرفی رویکردی برای پیش‌بینی توفان‌های گردوغبار

Abstract

توفان گرد و غبار ازجمله پدیده‌هایی است که در سال‌های اخیر مشکلات فراوانی را برای مناطق مختلف کشور ایجاد کرده است. شناسایی چشمه این نوع توفان‌ها از اولین گام‌ها در مقابله با این پدیده مخرب است. از جمله روش‌هایی که برای این منظور استفاده می‌شود مدل‌سازی عددی است. در این مطالعه سعی شده است رویکرد مناسبی برای شناسایی چشمه توفان‌های گردوغبار با استفاده از مدل‌های عددی معرفی شود. برای این منظور توفان‌ گردوغبار شدیدی که در روزهای 17-14 تیر 1388 (8 - 5 جولای 2009) انتخاب شد که تقریبا اکثر نقاط کشور را تحت تاثیر قرار داده بود.سپس با استفاده از مدل عددی مطالعه و پیش‌بینی جوی WRF و مدل محاسبه مسیرهای برگشت و پخش HYSPLT توفان مورد نظر،مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا مدل WRF برای شبیه‌سازی شرایط جوی حاکم بر توفان اجرا گردید و شرایط همدیدی حاکم بر این توفان با استفاده از تحلیل خروجی‌های این مدل به دست آمد. سپس خروجی‌های به دست آمده برای دست‌یابی به چشمه‌های احتمالی و تحلیل مسیر انتقال گردوغبار به مدل HYSPLT داده شد. سرانجام رویکرد پخش ذرات از مناطق احتمالی به دست آمده، برای دقیق‌تر شدن روی مناق چشمه، بکار گرفته شد. نتایج نشان داد که اغلب مسیرهای به دست آمده، از مناطق شمالی و مرکزی عراق و سوریه گذشته و منشا توفان گردوغبار ذکر شده، مناطق کویری و خشک شمال عراق و سوریه است. این نتایج مطابقت خوبی با مطالعات گذشته بر اساس سنجش از دور داشته و بیانگر این است که مدل‌های عددی ذکر شده توانایی پیش‌بینی توفان­های گردوغبار را دارند.