ارزیابی نظریه پروگرام در چارچوب ارزشگذاری پروگرام ارگ جهان‌نمای اصفهان

Abstract

پروگرام‌های شهری در راستای رفع مشکلات و بهبود شرایط اجتماعی تهیه، طراحی و اجرا می‌گردند. عاملی که اجرای موفقیت‌آمیز آن را تضمین می‌کند، برخورداری از نظریه پروگرام می‌باشد، چرا که نظریه پروگرام به تعریف انگاشتی می‌پردازد که پروگرام قصد انجام آن را دارد. در این راستا به منظور هدایت عمل برنامه‌ریزی، فرآیند ارزیابی نظریه پروگرام می‌تواند به عنوان یک فرآیند قابل به‌کارگیری معرفی گردد. از این رو این مقاله به ارزیابی نظریه پروگرام در فرآیند ارزشگذاری به همراه گشودن مفاهیم مرتبط با آن در راستای نیل به توصیف، تشریح و ارزیابی نظریه پروگرام ارگ جهان‌نما¹ می‌پردازد. از این رو ادبیات این مفهوم به هدف دستیابی به اصول پایه و روش‌های آن بررسی شده و در نهایت بر اساس روش تحلیلی- توصیفی ارزیابی نظریه به ارزیابی نظریه پروگرام ارگ جهان‌نما پرداخته تا نشان دهد که آیا پروگرام مذکور به نتایج مورد نظر دست‌اندرکاران (ذی‌نفعان) کلیدی دست یافته است؟ آیا این پروگرام، دارای نظریه قوی و معتبر بوده است؟ آیا خدمات ارائه شده به جمعیت هدف به نیاز آن‌ها پاسخ خواهد داد؟ آیا اثراتی که از پروگرام انتظار آن می‌رود باعث بهبود شرایط اجتماعی و رفع مشکل مورد نظر ذی‌نفعان خواهد شد؟ سرانجام با بررسی‌های صورت گرفته می‌توان بیان داشت که نظریه پروگرام ارگ جهان‌نما ضعیف است چرا که خدمات ارائه شده فراتر از جمعیت هدف و نیاز آن‌ها می‌باشد. همچنین برخی از پیامدهای غیر مستقیم نظریه پروگرام ارتباطی با شرایط اجتماعی و مشکلات حاصل از نیاز ندارد و براین مبنا منجر به رفع مشکل مورد نظر دست‌اندرکاران کلیدی و بهبود شرایط اجتماعی به میزان مطلوبی نخواهد شد. از سوی دیگر، عملکردهای نظریه پروگرام ارگ جهان‌نما برای دستیابی به اثرات تعیین شده، دچار نامعلومی‌های می‌باشد و نظریه فرآیند پروگرام برای دستیابی به آن اثرات به خوبی تشریح نشده است. همچنین ضعیف بودن پروگرام ارگ جهان‌نما به معنای مشخص نبودن راه دقیق و برنامه ریزی شده برای انجام پروگرام و گویای احتمال قوی در شکست پروگرام از ابتدای شروع فعالیت پروگرام بوده است.