بررسی پایداری تأثیر مجاورت و تقابل سیستمهای ژئومورفیک لندفرمهای آبی و بادی پلایای پترگان
(ندگان)پدیدآور
ربیعی, مریمثقفی, مهدیزنگنه اسدی, محمدعلیامیراحمدی, ابوالقاسمنوع مدرک
Textمقاله پژوهشی
زبان مدرک
فارسیچکیده
تقابل طبیعی میان دو سیستم ژئومورفیک آبی و بادی در حاشیة غربی پلایای پترگان شرایط متعادل و پایدار محیطی را ایجاد کرده درحالیکه مداخلات انسانی در یکی از این سیستمها زمینة بروز ناپایداری محیطی و گسترش مخاطرات را فراهم میآورد. در نوشتار پیش رو پس از تعیین قلمرو لندفرمهای آبی و بادی، مورفولوژی و منشأیابی اشکال بادی بهروش گامبهگام انجام و ژئومورفولوژی اشکال آبی نیز با استفاده از تصاویر ماهوارهای، عکسهای هوایی و بررسیهای میدانی، مطالعه و طبقهبندیشده است. واکنش مورفوتکتونیکی سیستمهای آبرفتی در تقابل با سیستمهای بادی منطقه با استفاده از شاخصهای نئوتکتونیکی محاسبه و بررسیشده است. درنهایت با استفاده از شاخصهای جهت حرکت، سرعت جابهجایی، زاویة تماس و تغییرات گسترة لندفرمهای آبی و بادی که در دو زمان متفاوت از تصاویر ماهوارهای استخراج شده، انواع تقابل و چگونگی مجاورت ممکن بین آنها در منطقه تعیین و تحلیل شده است. براساس نتایج طی ده سال حدود 3/11% از قلمرو لندفرمهای آبی به لندفرمهای بادی تبدیل شده است. ازاینرو سیستمهای بادی بر سیستمهای آبی منطقه غلبه یافتهاند. غلبة سیستمهای بادی ازراه ایجاد انحراف و مسدودشدن جریان آب و جاریشدن آن روی سواحل کانال بهواسطة حرکت تپّههای ماسهای بروز کرده و در موارد متعدّدی گودالهای آبگیر و کانالهای بسیاری در مسیر کانال اصلی رودخانه بهوجود آمده است. سیستمهای آبرفتی دائمی در منطقه رفتاری پایدار و چرخهای دارند؛ بهطوریکه طی فصلها با فعّالیت سیستمهای بادی تا حدّی غلبة سیستمهای آبی کاهش مییابد. با توجّه به نتایج طی دورة ده سال، تنها 8/1% از قلمرو لندفرمهای بادی در منطقه به لندفرمهای آبی تبدیل شده است. این نوع تقابل را در امتداد رودخانة دائمی تجنود که ازمیان تپّههای ماسهای دامنة شرقی کوه خواجه عبور میکند، میتوان مشاهده کرد.
کلید واژگان
لندفرمهای آبیتپّههای ماسهای
تقابل
پلایا
پترگان
مخاطرات محیطی
شماره نشریه
1تاریخ نشر
2020-05-211399-03-01
ناشر
دانشگاه رازیRazi University of Kermanshah
سازمان پدید آورنده
گروه ژئومورفولوژی، دانشکده جغرافیا و علوم محیطی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایرانگروه ژئومورفولوژی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
گروه ژئومورفولوژی، دانشکده جغرافیا و علوم محیطی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران
گروه ژئومورفولوژی، دانشکده جغرافیا و علوم محیطی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران
شاپا
2322-31972676-5683