شناسایی ابعاد تاب آوری و تاثیر آن بر پایداری شهری (مطالعه موردی: شهر رشت)

Abstract

شهرها در آینده، بیشتر مردم جهان را در خود جای خواهند داد؛ بنابراین، تمرکز مدیران باید بر پایدارترکردن و تاب­آورکردن این مکان­ها باشد. تاب­آوری شهری مفهومی است که به­تازگی مورد توجّه برنامه­ریزان و مدیران شهری در سراسر جهان قرار گرفته است. این امر در واکنش به حوادث طبیعی و بحران­های اقتصادی و اجتماعی - سیاسی، به­مثابة مفهومی کلیدی جایگاه ویژه‌ای یافته است. نوشتار پیش رو با هدف شناسایی ابعاد تاب­آوری شهری و ارتباط آن­ها با پایداری شهری، در شهر رشت انجام شده است. روش پژوهش توصیفی - تحلیلی، کاربردی - توسعه­ای و شیوة گردآوری اطلاعات، اسنادی و پیمایشی (زمینه­یاب) بوده است. نمونة آماری پژوهش شامل 35 نفر از کارشناسان آشنا به موضوع بوده­اند که به روش دلفی انتخاب و در سه مرحله دربارة پرسش­های پژوهش به اجماع رسیده­اند. داده­ها با نرم­افزارهای اِس.پی.­اِس.­اِس. و لیزرل تحلیل شده­اند. برای تعیین روایی گویه­ها از مدل تحلیل عاملی تأییدی مرتبة اول و برای سنجش پایایی آن از آزمون آلفای کرونباخ بهره گرفته شده است. نتایج مدل اندازه­گیری ضرایب استانداردشده، نشان­دهندة همبستگی بین متغیّرهای مکنون و شاخص­های متناظر بوده است. یافته­های تحلیل مسیر تأییدی (مدل ساختاری) نشان داد که تاب­آوری اجتماعی (87/ 0= Beta؛ 19/8 = T)، تاب­آوری اقتصادی (84/0 = Beta؛ 62/5 = T)، تاب­آوری زیست­محیطی - کالبدی (85/0 = Beta؛ 78/9 = T) و تاب­آوری نهادی (85/0 = Beta؛ 17/8 = T) بر پایداری شهری مؤثّرند؛ بنابراین نتیجه گرفته شد که تاب­آوری شهری را می­توان به­منزلة شالودة پایداری شهری مطرح کرد و توجّه به مزایای تاب­آوری شهری در راستای تقویت سیستم­های شهری پایدار، عاملی حیاتی در دستیابی به آیندة مطلوب شهری است.<br /> <br />