تحلیل نتایج ریزمقیاس‌نمایی فراسنج‌های آب‌وهوایی برای آینده ایران

Abstract

<strong>برنامه</strong><strong>‎</strong><strong>ریزی</strong><strong>‎</strong><strong>ها و تصمیم</strong><strong>‎</strong><strong>گیری آگاهانه در مورد استفاده از آب در آینده و مدیریت بهینة آن در راستای توسعة کشاورزی پایدار، مستلزم اطّلاعات از تغییر اقلیم است. در این پژوهش، اثرات تغییر اقلیم بر تغییرات دما، تابش خورشیدی و بارش، به‌عنوان مهم‌ترین فراسنج</strong><strong>‎</strong><strong>های هواشناسی کشور، طی سال‌های آینده بررسی شد. بدین منظور، اطّلاعات روزانة هواشناسی 30 ایستگاه سینوپتیک کشور طی سال‌های 1991 تا 2010 مورد استفاده قرار گرفت. برای تولید داده‌های آتی، مدل گردش عمومی هد سی.اِم. سه در مدل ریزمقیاس‌کنندة لارس دبلیو.جی. با سناریوهای</strong><strong>A1B</strong><strong>،</strong><strong>A2 </strong><strong> و</strong><strong>B1 </strong><strong>برای سه دورة 34 ساله از سال 2011 تا 2045، 2046 تا 2079 و 2080 تا 2113 به کار برده شد. نتایج ارزیابی مدل در دورة پایه نشان داد که بیشترین دقّت مدل به دمای حداکثر و کمترین آن به بارش تعلّق داشت. به‌طوری که مقدار آمارة مجذور میانگین مربعات خطای نرمال و ضریب همبستگی (</strong><strong>r</strong><strong>) برای دمای حداکثر به‌ترتیب برابر 005/0% و 999/0 و برای بارش برابر 079/0% و 996/0 بودند. پیش‌بینی فراسنج</strong><strong>‎</strong><strong>های هواشناسی طی سال‌های آینده نشان‌دهندة افزایش دما و تابش خورشیدی در سطح کشور خواهد بود. ضمن آنکه افزایش دمای هوا در دورة سرد سال در همة سناریوها محسوس‌تر از دورة گرم بود؛ امّا در تغییرات بارش دریافتی، روند یکسانی مشاهده نشد. در بین سناریوهای مورد مطالعه سناریو </strong><strong>A2</strong><strong> به‌عنوان بحرانی‌ترین سناریو بود که افزایش 13/2 درصدی تابش و 56/24 درصدی دمای هوا و کاهش 59/11 درصدی بارش تا سال 2113 را پیش‌بینی کرد. در مجموع، ادامة روند حاضر و پیش</strong><strong>‎</strong><strong>بینی تغییر اقلیم آینده، لزوم مدیریت بهینه در بخش کشاورزی و منابع آب را می</strong><strong>‎</strong><strong>رساند.</strong> <strong><em> </em></strong>