بررسی راهکارهای سازهای و غیر سازهای مدیریت پایدار منابع آب دشت همدان-بهار

Abstract

<strong>منابع تامین‌کنندة آب شرب شهر همدان شامل سدّ اکباتان و منابع آب زیرزمینی دشت همدان - بهار است. با توجّه به بحران آب موجود در منطقه، در این پژوهش، امکان تأمین آب شرب شهر در افق­های زمانی میان‌مدّت (سال 1410) و بلندمدّت (سال 1430) بررسی شده است. برای این منظور، اقدام به مدل‌سازی سیستم منابع و مصارف حوضة سدّ اکباتان و منبع زیرزمینی تأمین‌کنندة آب شرب به کمک نرم‌افزار </strong><strong>ویپ</strong><strong>با استفاده از آمار 40 ساله گردید. ابتدا شرایط واقعی مصارف و منابع حوضة آبریز در شرایط فعلی و دو حالت برداشت آب غیرمجاز و مجاز از منبع آب زیرزمینی مدل شد. نتایج نشان داد که در وضع برداشت مجاز آب از منابع زیرزمینی، مقادیر کمبود سالانة آب شرب همدان حدود 8/2% است. همچنین این مقدار در سایر بخش­های مصرفی در محدودة مجاز قرار گرفت. سپس با داشتن مصارف سرانه و برآورد جمعیّت شهری در افق­های زمانی مذکور، ابتدا میزان تقاضای آب شرب محاسبه و با ثابت در نظر گرفتن تقاضای آبی در سایر بخش­ها، مدل‌سازی حوضة آبریز در افق­های زمانی تحقیق انجام شد. بر اساس نتایج، شهر همدان با منابع آب و روند رشد جمعیّت موجود، در سال‌های 1410 و 1430 به ترتیب با 6/19% و 3/34% کمبود مواجه خواهد شد. با توجّه به ثابت بودن منابع آب و کمبودهای قابل توجّهی که در افق­های تحقیق به دست آمد، جهت مقابله با این کمبودها، با مدیریت عرضه و تقاضا، راهکارهای سازه­ای و غیر سازه­ای مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که راهکارهای سازه­ای به تنهایی پاسخگو نبوده و ضروری است که در کنار راهکار سازه­ای، راهکارهای غیر سازه­ای به عنوان راهکار پایدار و اثرگذار ملاک عمل قرار گیرد. </strong>