رابطه‎ی فرود دریای سرخ با بارش‎های سنگین ایران

Abstract

در فصول سرد و گذار، فرودی سطحی روی دریای سرخ شکل می‎گیرد که می‎تواند بر آب‎وهوای مناطق مجاور خود تأثیر گذارد. در نزدیک‎ترین فاصله، دریای سرخ حدود 1500 کیلومتر با ایران فاصله دارد که این فاصله در مقیاس همدید چندان زیاد نیست. با توجّه به جهت جریان‎های جوّی بزرگ‎مقیاس، این فرود می‎تواند بر آب‎وهوای ایران تأثیر گذارد. در این پژوهش تأثیر فرود دریای سرخ بر بارش‎های سنگین روزانه‎ی ایران بررسی شده است. با بررسی نقشه‎های تراز سطحی مشخّص شد که از سی مورد بارش‎های سنگین ایران، به‎ترتیب رتبه (بر اساس میانگین بارش)، هفده مورد در ارتباط با فرود دریای سرخ است. نقشه‎های ارتفاع ژئوپتانسیل در تراز میانی جو نیز نشان از وجود فرودی میانی، هم‎زمان با فرود سطحی دریای سرخ در زمان بارش‎ها دارد. سه مورد از این بارش‎ها تحلیل شدند. نقشه‎های همگرایی شار رطوبتی در زمان سه بارش سنگین، حاکی از انتقال رطوبت از دریای عرب به‎سمت دریای سرخ است. سپس این رطوبت در اثر حرکات صعودی متأثّر از فرود میانی روی دریای سرخ، صعود کرده و به‎سمت مناطق شرقی این دریا و ازجمله ایران جریان می‎یابد و به بارش‎های سنگین منجر می‎شود. بارش‎های ناشی از فرود دریای سرخ بیشتر مناطق جنوبی و جنوب‎غربی کشور را تحت تأثیر قرار داده است.