بهینه سازی شرایط فرایندی استخراج ترکیبات فنلی و فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره متانولی میوه خرمای ایران با استفاده از روش سطح پاسخ (RSM)

Abstract

آنتی اکسیدان ها ملکول هایی هستند که می توانند رادیکال های آزاد واکنشگر را مهار کنند و از اکسیداسیون ملکول های دیگر جلوگیری نمایند، بنابراین در پیشگیری بیماری های مختلف نقشی اساسی دارند. بررسی ها نشان می دهد که علاوه بر ارزش تغذیه ای خرما، عصاره های این میوه توانایی زیادی در مهار رادیکال های آزاد به واسطه حضور ترکیبات آنتی اکسیدانی دارند. هدف از این مطالعه آنالیز آماری و بهینه سازی شرایط فرایندی استخراج عصاره یک نمونه از میوه خرمای ایران با استفاده از روش سطح پاسخ (RSM) برای اولین بار می باشد. از حلال متانول به منظور استخراج استفاده شده است. متغیرهای مستقل شامل زمان استخراج (90- 60- 30) دقیقه، درجه حرارت 0C (70- 50- 30) ، نسبت حلال به جامد (cc/gr) (40- 25- 10) و درصد حلال متانول (V/V) (90- 50- 10) می باشند. ترکیبات فنلی کل و فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره میوه خرما به عنوان متغیرهای پاسخ در نظر گرفته شده اند. طراحی باکس- بنکن و روش سطح پاسخ برای تعیین سطوح پارامترها و مدل کردن پاسخ ها، به ترتیب استفاده شده اند. نتایج نشان می دهد که شرایط بهینه برای حداکثرسازی ترکیبات فنلی و فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره خرما، شامل زمان استخراج، 90 دقیقه، درجه حرارت، 0C 70، نسبت حلال به جامد، cc/gr 89/39، درصد حلال (V/V) 11/10 می باشد که منجر به استخراج ترکیبات فنلی و فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره خرما به میزان mg (GAE)/ 100g (FW) 36/633 و 46/59 درصد (بر پایه مهار رادیکال DPPH)، به ترتیب می گردد. شرایط پیش بینی شده با مقادیر تجربی بخوبی مطابقت دارد که بیانگر دقت مدل است.