شناسایی و تحلیل عوامل تأثیرگذار شکاف دیجیتال در توسعۀ پایدار تبریز 2018

Abstract

تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات به عنوان پدیده‏ای جامع و فراگیر در طیف کامل فعالیت‏های بشری از کاربردهای شخصی گرفته تا فعالیت‏های اقتصادی و سیاسی و در نهایت امر توسعه بسیار تأثیرگذار است. با این‏حال، چنین تأثیرگذاری در صورت انتشار نامتوازن تکنولوژی‏های نوین اطلاعاتی و ارتباطی در بین افراد جامعه، به صورت سازنده و در راستای توسعه عمل نمی‏کند، که چنین توسعۀ نامتوازنی، باعث ایجاد شکاف دیجیتال در جامعه می‏شود. در این راستا، هدف تحقیق حاضر شناسایی مؤلفه‏های کلیدی تأثیرگذار شکاف دیجیتال بر توسعۀ پایدار شهر تبریز است. روش به کار گرفته شده در این پژوهش توصیفی، تحلیلی، علی و رویکرد حاکم بر آن پیمایشی است. این مقاله در صدد آن است که با دیدی سیستماتیک و ساختاری تمامی عوامل دخیل در مانع شدن شکاف دیجیتال در توسعه را مورد بررسی و تحلیل قرار دهد و عوامل تأثیرگذار در این فرآیند را شناسایی کند. در این راستا، متغیرهای شکاف دیجیتال و توسعۀ پایدار در نرم‏افزار MiCMac با استفاده از نظرات 30 متخصص و کارشناس تحلیل گردید و عوامل تأثیرگذار و تأثیرپذیر مشخص گردید. بر اساس نتایج به دست‏آمده در این پژوهش، متغیر امکانات محلی بیشترین تأثیرگذاری و کمترین تأثیرپذیری را در بین دیگر متغیرها داراست و متغیرهای مهارت­های اطلاعاتی و دخالت‏های مدیریتی در رده‏های بعدی قرار می‏گیرند. متغیر مهارت­های اطلاعاتی در کنار متغیرهای وضعیت اقتصادی و محل جغرافیایی بیشترین تأثیرگذاری و همچنین بیشترین تأثیرپذیری را در بین دیگر شاخص‏ها دارا بودند. متغیرهایی که کمترین تأثیرگذاری و بیشترین تأثیرپذیری را در بین دیگر متغیرها دارا بودند شامل ارتباطات اجتماعی، دانش زبان و ... می‏شوند. در نهایت متغیرهای جنسیت و نوجوانان به عنوان متغیر مستقل شناسایی شدند که دارای کمترین تأثیرگذاری و کمترین تأثیرپذیری هستند. بر این اساس، سیاست‏گذاری توانمندسازی همۀ اقشار جامعه از لحاظ فراگیری مهارت‏های استفاده از تکنولوژی‏های اطلاعاتی و ارتباطی به عنوان مهم‏ترین پیشنهاد تحقیق حاضر شناسایی گردید.