ساماندهی فضایی پایگاه‌های پشتیبانی مدیریت بحران با استفاده از تکنیک‌های تلفیقی مدل تصمیم‌گیری چند معیاره (MCDM) و تحلیل-های GIS مطالعه موردی: منطقه 18 شهر تهران

Abstract

مخاطرات طبیعی بخشی از جهان پیرامون ما بوده و همیشه یک خطر جدی برای توسعه به شمار رفته و خواهند رفت، به عبارتی زندگی بشر بدون در نظر گرفتن این مخاطرات غیرقابل تصور خواهد بود. توسعه زندگی اجتماعی به ویژه شهرنشینی و گسترش روزافزون شهرها نیز ابعاد این حوادث را وسعتی دوچندان بخشیده و همواره یکی از دغدغه‌های اصلی تمامی مدیران شهری و شهروندان بررسی شیوه‌های مقابله با این بحران‌ها بوده است. نکته‌ حائز اهمیت این است که از وقوع بحران نمی‌توان جلوگیری کرد اما تمرکز و توجه برنامه‌ریزی بحران شهرها در مرحله آمادگی می‌تواند باعث کاهش تلفات انسانی و خسارات مالی در اثر بروز سوانح ‌گردد. در این بین پایگاه‌های پشتیبانی مدیریت بحران در فاز پیشگیری، آمادگی و مقابله در بحران‌های مختلف به‌ویژه بحران‌های طبیعی بزرگ نظیر زلزله، در شهر تهران به عنوان پیشرو عمل می‌نمایند که طرح اولیه احداث این پایگاه‌ها به دهه گذشته بازمی‌گردد. تردیدی وجود ندارد که عملکرد کارآ و مؤثر این پایگاه‌ها ارتباط زیادی با نحوه مکان‌یابی آنها در سطح شهر و مناطق شهری دارد به‌طوری‌که علاوه بر تأمین ایمنی پایگاه‌ بخصوص در برابر سوانح، امکان ارائه خدمات‌رسانی مناسب به مناطق بحران‌دیده را با توجه حوزه عملکردی آن فراهم سازد. با توجه به اینکه یکی از عوامل اصلی در مدیریت بحران، امداد در ساعات اولیه و روزهای نخستین بحران بوده و همچنین نحوه امداد و حوزه عملکردی تحت پوشش آن نیز ملاک دیگری در فرماندهی و مدیریت آن می‌باشد، لذا پژوهش حاضر به دنبال ساماندهی مراکز خدمات پشتیبانی مدیریت بحران در موقعیت‌های بحرانی در پهنه جنوب غرب تهران برای منطقه 18 بوده و برآنست با استفاده از تکنیک‌های تصمیم‌گیری چند معیاره و روش تحلیل فضایی (GIS)این قابلیت و توانمندی‌ها را مورد سنجش و ارزیابی قرار دهد.