ارزیابی شاخص‌های توسعه پایداری گردشگری در جوامع میزبان مطالعه موردی : شهرساری

Abstract

در دو دهه اخیر با ظهور پارادایم توسعه پایدار در ادبیات گردشگری معاصر در سپهر علمی و اجرایی در سطوح مختلف ملی و بین المللی نگرانی‌های فراینده ای در خصوص تاثیرات نامطلوب و مخرب گردشگری مطرح شد. لذا مطالعات و اقدامات تجربی زیادی برای عملیاتی کردن مفهوم توسعه پایدار و مدل‌های ارزیابی آن صورت پذیرفته است. اما علی رغم تمام این اقدامات نتایج حاصل از پیشرفت به سوی پایداری مطلوب نبوده است. از طرف دیگر مطالعات نخستین در کشور نیز حاکی از وجود چالش‌های عمده در جهت دستیابی به پایداری توسعه گردشگری بویژه در شهرهای شمالی کشور می‌باشد. لذا پژوهش حاضر با هدف «ارزیابی شاخص‌های توسعه پایدار گردشگری در شهر ساری» است. نوع تحقیق کاربردی – توسعه‌ای و روش تحقیق اسنادی- پیمایشی که برای گردآوری اطلاعات مورد نیاز از ابزار پرسشنامه و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات، از تحلیل‌های رگرسیون خطی، همبستگی و آنالیز درختی استفاده شد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که شاخص پایداری اکولوژیکی در بازه کمتر مساوی 8 تا بیشتر از 14 به‌عنوان ضعیف‌ترین وضعیت ازلحاظ پایداری گردشگری در شهر ساری و بعد پایداری اقتصادی با بازه میانگینی قوی‌تر یعنی کمتر مساوی 13 تا بیشتر از 16 دارای وضعیت مناسب‌تری از دیدگاه شهروندان جهت دستیابی به پایداری ارزیابی‌شده است. همچنین بررسی‌ها نشان داد که همبستگی درونی بین شاخص‌های پایداری گردشگری شهری در ساری از ارتباط معناداری برخوردار است، که دراین ‌بین شاخص پایداری اکولوژیکی با پایداری اجتماعی و سیاسی و اقتصادی ارتباط درونی ضعیف‌تری داشته است. همچنین نتایج مدل برازش آنالیز رگرسیونی نشان داده که ابعاد شش‌گانه پایداری در شهر ساری تغییرات محسوسی ایجاد کرده‌اند که این آزمون تایید می‌شود. در خاتمه برای بهبود وضع موجود راهکارهای ارائه شده که نیازمند توجه جدی مدیران و برنامه ریزان شهری و منطقه‌ای می‌باشد.