ارزیابی توانمندی پهنه‌های مستعد توسعه طبیعت‌گردی

Abstract

زندگی شهری و الزامات ماشینی آن موجب شده است تا تمایل حضور در طبیعت و جستجوی آرامش طبیعی در بین شهروندان به شکل فزاینده‌ای افزایش یابد. در پی پاسخ‌گویی به این نیاز و ساماندهی آن، گونه‌ جدیدی از گردشگری در متون علمی این صنعت با عنوان طبیعت‌گردی (اکوتوریسم) شکل گرفت. امروزه طبیعت‌گردی در میان گونه‌های مختلف گردشگری از جایگاه ویژه‌ای‌ برخوردار است و در بیست سال اخیر رشد قابل توجهی داشته است. استان قم در بین مقصدهای گردشگری ایران یکی از گردشگرپذیرترین استان‌های کشور به‌شمار می‌آید و ضرورت دارد تا برای تنوع بخشیدن به محصولات گردشگری این استان در کنار گردشگری مذهبی ظرفیت‌سنجی انجام شود. این مقاله با هدف شناسایی پهنه‌های مستعد طبیعت‌گردی استان قم و اولویت‌بندی آن‌ها تهیه شده است که از مدل ارزیابی توان اکولوژیکی برای شناسایی پهنه‌های مستعد و از روش تحلیل سلسله مراتبی برای اولویت‌بندی این پهنه‌ها بهره جسته است. با هدف شکل‌دهی کانون‌های طبیعت‌گردی استان و جذب سرمایه‌گذاران، تمرکز این تحقیق بر شناسایی و اولویت‌بندی پهنه‌های مستعد طبیعت‌گردی استان قم است. از میان پهنه‌های مستعد طبیعت‌گردی 6 پهنه شناسایی و به روش AHP و براساس پنج معیار و بیست و نه زیر معیار اولویت‌بندی شدند. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که برای توسعه طبیعت‌گردی متمرکز در استان قم، به‌ترتیب پهنه‌های حوض سلطان، کهک، دستجرد، سلفچگان، قاهان و پلنگ دره با امتیازهای 83/0، 74/0، 73/0، 72/0، 62/0 و 57/0 در اولویت هستند.