ارزیابی کیفی منابع آب شهرستان گرگان با استفاده از GIS و زمین آمار

Abstract

خصوصیات کیفی منابع آب با توجه به متغیرهای مختلف طبیعی و فعالیت‌های انسانی، الگوی مکانی مختلفی دارند. با شناخت این متغیرها و بکارگیری روش‌های درون یابی می‌توان چگونگی پراکنش مکانی را با دقت بالا مدل سازی نمود. هدف این مطالعه در واقع استفاده از بهینه‌ترین روش درون یابی برای ارزیابی کیفی منابع آب شهرستان گرگان بوده است. بدین‌منظور در ابتدا داده‌های 145 نقطه از مکان‌های مختلف شهرستان طی سال‌های 1383 تا 1388 جمع‌آوری شده و پس از نرمال‌سازی و تحلیل آماری با بالاترین دقت به محیط نرم‌افزار ArcGIS 9.3 وارد شدند. روش‌های مختلف درون‌یابی از جمله روش وزن‌دهی معکوس فاصله و کریجینگ با توابع مختلفی از جمله نمایی، کروی و معمولی برای هر متغیر بطور جداگانه تست شده و بر اساس فاکتورهایی از جمله خطای بایاس میانگین، خطای مربع میانگین، خطای قدر مطلق میانگین و خطای مجذور میانگین استاندارد شده ارزیابی گردیدند. نتیجه ای که در استفاده از این مدل بدست آمد، مؤید نزدیکی دقت روش‌های مختلف درون یابی برای داده‌های مورد استفاده بوده است. کیفیت منابع آب در این شهرستان از جنوب شرق به شمال غرب در مورد اکثر فاکتورهای کیفی از جمله هدایت الکتریکی و نیترات نامطلوب‌تر می‌شود که علاوه بر شرایط خاص طبیعی به عواملی از جمله نفوذ فاضلاب گرگان و اسفاده از کود و سموم کشاورزی مرتبط است. نتایج این تحقیق می‌تواند جهت مکان یابی چاه‌های جدید در منطقه مورد مطالعه مورد استفاده قرار گیرد.