برنامه‌ریزی شهر دوستدار کودک در راستای ارتقاء مشارکت نوجوانان (مطالعه موردی: شهر آباده)

Abstract

امروزه فضاهای عمومی شهرها بر اساس اصول و معیارهای استفادۀ بزرگ‌سالان شکل‌گرفته است و اغلب فضاهای شهری، عمدتاً فاقد کیفیت برای استفاده کودکان و نوجوانان و به ‌دور از مشخصه‌های یک شهر دوستدار کودک می‌باشند. با توجه به حساسیت گروه سنی نوجوانان، وقت آن رسیده که نوجوانان و ارزش‌های آنان وارد معادلات شهرسازی شده و به آنان اجازه داده شود که با مشارکت در فرایند برنامه‌ریزی شهری، در ایجاد فضاهای زندگی خود سهیم باشند. در این پیمایش، نوجوانان 12 تا 18 سال شهر آباده به‌ عنوان جامعه آماری در نظر گرفته ‌شده‌اند. حجم نمونه با روش کوکران 150 نفر مشخص‌شده است، ضمن آنکه از نظرات والدین و مسئولین شهر نیز از طریق پرسشنامه استفاده‌شده است. روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه‌ای و بررسی‌های میدانی است و جنبه کاربردی دارد. نتایج حاصل از تجزیه‌وتحلیل داده‌ها نشان می‌دهد که میزان مشارکت اجتماعی نوجوانان در فضاهای عمومی شهر آباده کم است. همچنین عوامل مؤثر بر ارتقاء مشارکت نوجوانان در فضاهای عمومی این شهر، امنیت، دسترسی، افزایش مکان‌های تفریحی، خدمات و امکانات بوده که محاسبه ضریب همبستگی پیرسون بیانگر رابطه مستقیم و مثبت بین ارتقا امنیت و افزایش مشارکت نوجوانان بوده و از طرف دیگر بهره‌گیری از رویکردهای شهر دوستدار کودک در کاهش بزه اجتماعی در میان نوجوانان مؤثر بوده است. درنتیجه راهبردهایی همچون تسهیل مشارکت نوجوانان از طریق برگزاری جلسات نظرسنجی از نوجوانان و ملاقات با شهردار، ارتقا کیفیت کالبدی محلات و بهبود دسترسی، استفاده از عناصر طبیعی در فضاها، افزایش حس امنیت و توانمندسازی نوجوانان و خانواده‌ها در حیطه متداخل شهرداری و سایر نهادها پیشنهاد می­شود.