تاثیر پراکنش فضایی کاربریهای شهری تبریز بر آلودگی هوا

Abstract

امروزه، رشد جمعیت و گسترش شهرها رابطه انسان و محیط زیست را در معرض خطر قرار داده که در نتیجه اثرات زیانباری را برای انسان و محیط زیست او به همراه داشته است. این مسئله از یک سو موجب رشد و توسعه سریع کلانشهرها و مناطق حاشیه آنها می‌گردد و از سوی دیگر مخاطراتی را درخصوص نحوه و چگونگی این توسعه در برابرشان قرار می‌دهد. در این راستا توزیع نامناسب کاربری‌های شهری که یکی از عمده‌ترین مسائل در شهرها بویژه شهرهای بزرگ است، می‌تواند ناپایداری‌های زیست‌محیطی مثل آلودگی هوا را در شهرها پدید آورد. ازاین رو هدف از این تحقیق تعیین سطح پراکنش کاربری‌های شهری تبریز و تاثیر آن بر آلودگی هوا می‌باشد. بدین منظور در این پژوهش با استفاده از روش شناسی توصیفی- تحلیلی و با بهره گیری ار منابع کتابخانه‌ای مرتبط با موضوع به بررسی سطح پراکنش کاربری‌های شهری تبریز پرداخته شد. روش مورد استفاده در این تحقیق نماگرهای توسعه عملکردی با اقتباس از مدل نماگر ترکیبی توسعه انسانی می‌باشد. نتایج بدست آمده از نماگرهای توسعه‌ی عملکردی نشان می‌دهند که کاربری‌های مورد مطالعه در مناطق مختلف شهر نامتناسب توزیع شده‌اند بطوریکه بیشترین کاربری‌های خدماتی و تجاری که در طول روز جمعیت و وسایل نقلیه زیادی را بطرف خود می‌کشاند در منطقه شش طرح جامع یعنی در بافت مرکزی شهر قرار گرفته‌اند. این درحالی است که منطقه فوق در بین مناطق دیگر از کمترین کاربری‌های ارتباطی و فضای سبز برخوردار می‌باشد که این عوامل منجر به بروز برخی ناپایداری‌های ریست محیطی بخصوص افزایش غلظت آلاینده‌های هوا گردیده است.