فتنه در نهج البلاغه؛ انگیزه ها و شیوه های مقابله با آن

Abstract

فتنه، یکی از موضوعات اساسی در نهج‎البلاغه است، که در دوران امامت حضرت علی(علیه‎السلام) وجود داشته و از آفت‎های جامعۀ اسلامی است. انگیزه‎های فتنه عبارتند از: پیروی از هوای نفس، دنیاپرستی و قدرت‎گرایی خواص بی‎بصیرت، ثروت‎گرایی، تفرقه و برتری‎جویی. راه مقابله با فتنه، عمل بر اساس تقوا، تمسک به قرآن کریم، تمسک به اهل‎بیت(علیهم‎السلام) و اطاعت از رهبری الهی، شناخت مراکز فتنه و افشای اهداف آنان، ثبات قدم و قاطعیت در برخورد با منحرفان، تقویت بصیرت سیاسی، تکیه بر اصول و معیارها، حفظ اتحاد و یکپارچگی و پایبندی به قانون و هوشیاری است. نگارنده بر آن است که در این نوشتار، به بررسی این موضوع از دیدگاه کلام گهربار امیرالمؤمنین، حضرت علی(علیه‎السلام) بپردازد. چکیده (عربی): الفتنة هی أحد المواضیع الأساسیة والمهمة فی نهج البلاغة ، باعتبار وجودها أیام إمامة أمیر المؤمنین علیه‌السلام ، وباعتبارها إحدی آفات الأمة الإسلامیة . الدوافع للفتنة هی : اتباع هوی النفس ، و حب الدنیا و التطلع للسلطة من قبل الخواص الفاقدین للبصیرة ، و حب ازدیاد الثروة ، و التفرقة و حب الاستعلاء . و أما سبل مواجهتها فتتمثل فی : العمل علی اساس التقوی ، و التمسک بالقرآن الکریم ، و ملازمة أهل البیت علیهم السلام ، و طاعة ولی الأمر ، التعرف علی أصول الفتنة و إفشاء أهدافهم ، ثبات القدم و الحزم فی مواجهة المنحرفین ، تقویة البصیرة السیاسیة ، حفظ الوحدة و الالتزام برعایة القوانین ، و الفراسة . فی هذا المقال یحاول الباحث أن یدرس هذا الموضوع من منظار أمیر المؤمنین علیه‌السلام. الألفاظ المحوریة : الفتنة ، دوافع الفتنة، سبل مواجهة الفتنة، الامام علی (ع)، نهج البلاغة