امامت در استنادهای قرآنی امام رضا (علیه السّلام)

Abstract

امامت بر مردم، از وظایف امام است و این امری حیاتی است که باید کندوکاو کرد و به شبهات پیرامون آن پاسخ داد. نظر به اهمیت موضوع امامت که از سوی امام رضا (علیه السلام) با استناد به آیات وحی طرح گردیده رویکرد قرآنی امام رضا (علیه السلام) در تبیین این موضوع مهم راهگشا است. روایات تفسیری امام، ممکن است از باب تطبیق، تأویل، اشاره به باطن آیه و یا به مصداق اتم و اکمل آیه باشند که شناسایی نوع آن کمک شایانی به فهم دقیق آیه می‌کند. بنا بر این در این پژوهش برخی از روایات تفسیری امام رضا که در موضوع امامت نقل شده در کنار معناشناسی واژه‌های اصلی روایت بررسی شده و در نتیجه هماهنگی سخن امام و کلام وحی در تبیین بحث امامت به اثبات رسیده است. چکیده (عربی): الإمامة فی الاستدلال القرآنی للامام الرضا علیه السلام إبراز الإمامة هی إحدى وظائف الإمام ، و هی أمر حساس للغایة ینبغی تسلیط الأضواء علیها و ردّ الشبهات المثارة حولها . فنظراً لأهمیتها استعرضها الامام الرضا علیه السلام بالاستناد للآیات الکریمة ، وهذا الاتجاه القرآنی فی بیان الموضوع من قبل الإمام یفتح أمامنا آفاقاً . وأما الروایات التفسیریة الواردة عن الامام فمن المحتمل أن تکون من باب التطبیق ، أو التأویل ، أو الاشارة لبعض المعانی الباطنة للآیة ، أو التفسیر بالمصداق الأتم و الأکمل للآیة ، و التعرف على نوع التفسیر یساعدنا کثیراً فی فهم الآیة بشکل دقیق . و على ضوء ذلک فقد درسنا فی هذا البحث بعض الروایات التفسیریة المرویة عن الامام الرضا علیه السلام فی موضوع الامامة ، الى جانب ذلک قمنا بدراسة معنى الألفاظ المحوریة لها ، و انتهینا الى تواؤم الکلام الرضوی مع الکلام الالهی فی بیان بحث الامامة . الألفاظ المحوریة : اهل البیت علیهم السلام ، الامامة ، الامام الرضا علیه السلام ، القرآن ، الروایات التفسیریة.