مفهوم شناسى ترکیب‏هاى همسو با «هکذا نزلت» و شبهه تحریف قرآن

Abstract

در تعدادى از روایات آیه‏اى از قرآن توسط معصوم قرائت شده و نکته‏اى به آن ضمیمه شده است که جزء آیه نیست و تعبیرى چون «هکذا نزلت» یا «واللّه‏ هکذا نزل بها جبرئیل على محمد » یا «نزل جبرئیل بهذه الآیه هکذا» و شبیه این تعابیر آمده است. با ملاحظه ابتدایى این احادیث و این‏گونه تعابیر چنین به ذهن مى‏آید که مضمون آنها وقوع گونه‏اى تحریف در برخى آیات قرآن کریم است در حالى که با نگاه عمیق و مفهوم‏شناسى دقیق این روایات معلوم مى‏شود برداشت تحریف از این روایات نادرست بوده و این روایات در پى بیان نکته‏اى ظریف هستند و آن این که بخش ضمیمه شده به آیه تفسیر و تطبیق آیه است و حضرت با گفتن تعابیرى چون «واللّه‏ هکذا نزل بها جبرئیل على محمد » در پى آن است که به مخاطب تفهیم کند این تفسیر را من از جانب خود نمى‏گویم بلکه تفسیرى است وحیانى و نازل شده از طرف بارى تعالى امّا نه به عنوان قرآن بلکه به عنوان تف سیر و تأویل آن. قرائن و شواهدى گواه بر این فهم از روایات است. در این نوشتار به مفهوم‏شناسى این روایات و بررسى سندى آنها پرداخته شده است.