از طریق اسباب نزول می‌توان بر معنا و مقصود آیات و سور دست یافت. شأن نزول آیات فضای اندیشیدن در باره آیه را روشن­تر و به درک بهتر آیه کمک می‌کند. در میان مفسران و صاحب نظران، در میزان تأثیر روایات اسباب نزول در تفسیر و فهم، ...

فضایل شهرها از جمله موضوعاتی است که خاستگاه بسیاری از روایات ساختگی است. در این نوشتار ما در پی آنیم که روایات فضایل شهر مقدس قم را ارزیابی سندی و متنی داشته باشیم. این روایات اولین بار از طریق حسن بن علی بن حسین بن موسی ...

استفاده از القاب، کنیه­ها یا اوصاف غیر مشهور امامان معصوم از شیوه­های رایجی بوده که راویان شیعه بیشتر به دلیل شرایط تقیه از آن بهره برده­اند. از این رو، برخی از رجالیان، درایه نویسان و یا شارحان روایات، بخشی از اهتمام خود ...

روایات متعددی در زمینه تفسیر بخش پایانی آیه «یا لَیتَنی کُنتُ تراباً» رسیده است. این آیه بیانگر آرزوی کفار در روز قیامت است که می‌گویند: ای کاش خاک بودیم.‌ در مجموع، پنج گزینه روایی در تفسیر و تأویل آیه رسیده که در این ...

علامه عسکری از جمله حدیث پژوهان شیعی معاصر، دارای دیدگاه­ها و آرای خاص در تحلیل و ارزیابی میراث حدیثی فریقین بود. کتاب معالم المدرستین، نمونه مناسبی برای انعکاس آرا و دیدگاه‌های حدیثی ایشان است. وی در این کتاب با رویکردی ...

بداء یکی از آموزه‌های تشیع است که توسط اهل بیت(ع) از آیات قرآن استنباط و عرضه شده است. بدا، تغییری است که در مراحل فعل الهی صورت می‌گیرد؛ بدین صورت که قبل از ایجاد اشیاء، مراحلی ازجمله: مشیّت، اراده، قدر و قضا، توسط خداوند ...

پژوهشی که پیش رو دارید، با هدف تحلیلِ زبان­شناختیِ کاربردِ واژۀ فارسی «قهرمانه» در بیانات امام علی(ع) صورت گرفته است. هر چند این واژه در زبان­های عربی، ترکی و کردی به کار رفته، ولی در اصل فارسی بوده است و ریشه آن، به لحاظ ...

از جمله عناوین یاد شده، در برخی از روایات، برای یکی از مجاری علم و آگاهی امام(ع) با ذکر ویژگی و نتیجۀ آن، عنوان «عمود نور» است. مرحوم کلینی در الکافی ذیل یک باب و صفار در بصائر الدرجات ذیل چندین باب به بازتاب گسترده روایات ...

رسالۀ ذهبیّه یا مذهّبه، نوشتاری در دانش پزشکی و منسوب به امام رضا(ع) است.  در این نوشتار، به منظور ارزیابی اعتبار این رساله و صحت انتساب آن به امام رضا(ع)، ابتدا شواهد تاریخی، شهرت و نسخه­های موجود به عنوان قراین انتساب ...