شهید صدر و تحلیل عقلانی امامت

Abstract

به‌رغم آنکه امامت از محورى‌ترین مباحث اعتقادى شیعه است، شهید بزرگوار، علامه محمدباقر صدر ــ که به حق باید او را شهید آغازگر معارف نوین اسلامى نامید ــ احتمالاً به دلیل اشتغال به مباحث ضرورى دیگرى که اصل دین را تهدید مى‌کرد، به این مبحث کمتر پرداخته است. شهید صدر(ره) در مباحث امامت بیشتر از زوایای غیرروایى به موضوع پرداخته و چنان‌که خود در موارد متعددی یادآور شده، در پى تحلیل مسائل امامت به‌گونه‌اى عقلانى و قابل قبول براى کسانى است که نمی‌خواهند فقط از زاویه مباحث روایى به آن مباحث بنگرند؛ از این‌رو مباحثى را مطرح کرده است که دیگران یا بدان توجه نداشته‌اند یا عده کمى به آن دقت کرده‌اند. شهید صدر در بحث امامت همسو با نظریه‌پردازانی چون شهید مطهری و امام خمینی و برخی دیگر، بین امامت و رهبری سیاسی، و امامت و رهبری علمی و مرجعیت دینی تفکیک قائل شده است. در این نوشتار نظرات شهید صدر در خصوص امامت یادآوری شده است. در پایان مقاله نیز با توجه به تفکیکی که شهید صدر و برخی دیگر از علما در مناصب و شئون امامت انجام داده‌اند، سؤالاتی مطرح شده که شایسته است اصحاب قلم و اندیشمندان شیعه به آنها بپردازند.<br />