تأثیر مصرف مکمل کوآنزیم Q10 در دورة تیپر بر برخی شاخص‏های عملکرد استقامتی دونده‏های نیمه‌استقامت

Abstract

هدف از مطالعۀ حاضر، تعیین اثر مصرف مکمل کوآنزیم Q₁₀ در دورۀ تیپر بر برخی شاخص‏های عملکرد استقامتی دوندگان نیمه‏استقامتی بود. بدین منظور، 18 دوندة نیمه‌استقامت مرد تمرین‌کرده (سن 26_/1±21 سال، وزن 7_/4±6_/65 کیلوگرم، قد 5_/2±179 سانتی‌متر) به صورت هدفمند انتخاب شدند. روش تحقیق به صورت پیش‏آزمون ـ پس‌آزمون با یک گروه کنترل و دو گروه تجربی اجرا شد. آزمودنی‏ها به ‏دنبال 10 هفته تمرینات ویژه جهت بهبود استقامت هوازی، بی‌هوازی، آستانة لاکتات، و تحمل لاکتات با شدت 70 تا 95 درصد ضربان قلب بیشینه و تواتر 4 جلسه در هفته (هر جلسه70 تا 90 دقیقه) برای پیش‏آزمون آماده شدند. سپس، پیش‏آزمون شامل ضربان قلب استراحتی، زیربیشینه، بیشینه، تست دوی یک مایل، و زمان رسیدن به واماندگی انجام شد (قبل از دورة تیپر) و آزمودنی‏ها به سه گروه همگن تقسیم شدند: گروه T+Q₁₀ (یک هفته تیپر به همراه 120 میلی‏گرم کوآنزیم Q₁₀ در روز)، گروه T (یک هفته تیپر به همراه دارونما)، و گروه C (با همان شدت و حجم تمرینات قبلی به همراه دارونما). اعمال تیپرینگ از طریق کاهش تدریجی حجم و افزایش تدریجی شدت تمرینات (تا 135 درصد Vo2max) و با حفظ فرکانس صورت گرفت. پس از اتمام دورۀ تیپر، همة آزمون‏هایی که قبل از تیپر انجام شده بود دوباره انجام شد. برای نشان دادن تفاوت‌های درون‌گروهی، پس از دورة تیپر، از آزمون T همبسته و برای نشان دادن تفاوت‌های بین گروهی از آزمون ANOVA استفاده شد. نتایج نشان داد که پس از یک هفته تیپر، ضربان قلب استراحتی و زیربیشینه در دو گروه T و T+Q₁₀ به طور معنی‏داری کاهش، و رکورد دوی یک مایل و زمان رسیدن به واماندگی به طور معنی‏داری در دو گروه بهبود یافت (05_/0>P)، ولی ضربان قلب بیشینه تغییری نداشت (05_/0P>). اما از آنجایی که تفاوت معنی‏داری در هیچ‌یک از متغیرها، میان دو گروه T و T+Q₁₀ (پس از یک هفته تیپر) دیده نشد، بنابراین، می‏توان گفت، در این تحقیق، مصرف کوآنزیم Q₁₀ در دورۀ تیپر اثر معنی‏داری بر ضربان قلب استراحتی، ضربان قلب زیربیشینه، ضربان قلب بیشینه، زمان رسیدن به واماندگی، و رکورد دوی یک مایل نداشته است (05_/0P>). همچنین، در گروه C، در هیچ‌یک از متغیرها، تغییر معنی‏داری دیده نشد (05_/0P>). درنهایت، می‏توان گفت که یک هفته تیپر به همراه مصرف کوآنزیم Q₁₀ بر عملکرد تأثیری نداشته است. درحالی‌که تیپر به‌تنهایی اثر معنی‏داری بر ضربان قلب استراحتی، ضربان قلب زیربیشینه، زمان رسیدن به واماندگی، و رکورد دوی یک مایل داشت، ضربان قلب بیشینه تحت تأثیر قرار نگرفت.