بررسی عوامل و چگونگی احیا و رونق صنعت فرش در دورۀ قاجار

Abstract

صنعت فرش در ایران از پیشینه و قدمت طولانی برخوردار است، اما در دورۀ قاجار (نیمۀ دوم قرن سیزدهم قمری/ نوزدهم میلادی) تحت ‌تأثیر عواملی چون آشنایی و علاقه­مندی تجار و مردم اروپا نسبت به فرش ایران و تقاضای روزافزون برای این کالا در بازارهای جهانی، سرمایۀ داخلی و خارجی در این رشتۀ تولیدی به کار افتاد و صنعت فرش احیا و از رونق و شکوفایی خاصی برخوردار شد. در این پژوهش، سعی بر آن است تا با روش توصیفی-تحلیلی و با تکیه بر اسناد به‌ جا‌ مانده از دورۀ قاجار، ضمن نگاهی کوتاه به وضعیت تولید و تجارت فرش ایران در نیمۀ اول قرن سیزدهم قمری/ نوزدهم میلادی، عوامل و چگونگی احیای صنعت فرش در این دورۀ زمانی مورد بررسی قرار گیرد. براساس یافته­های پژوهش، استیصال اقتصاد ایران در قرن سیزدهم قمری/ نوزدهم میلادی و تلاش برای یافتن یک منبع عمدۀ مالی و قابل اطمینان به منظور تأمین مالی واردات، همچنین تقاضای روزافزون برای فرش ایران در بازارهای بین­المللی و به دنبال آن، سرمایه­گذاری داخلی و خارجی در تولید و تجارت فرش و در نهایت، وجود نیروی انسانی فراوان و ارزان و در دسترس بودن مواد اولیۀ مورد نیاز در داخل، از عوامل اصلی احیا و رونق صنعت فرش در اواخر دورۀ قاجار بوده است.