محقق سبزواری و رویکرد مرآتی و سلوکی وی در روضةالانوار عباسی

Abstract

<em>با وجود آن‌که در منابع تاریخ‌نگاری دورة شاه</em><em>عباس دوم صفوی، نظیر عباس‌نامه و قصص</em><em>الخاقانی، از حاکم‌بودن شرایط مساعد و مناسب اجتماعی در نتیجة عدالت این پادشاه صفوی سخن به</em><em>میان آمده است ولی بررسی</em><em>اوضاع و شرایط اجتماعی این عصر، با بهر‌ه‌گیری از نظریة سوگیری بازماندگی،</em><em><strong>[1]</strong></em><em> نشان می‌دهد که تدابیر حکمروایی صورت‌گرفته از سوی پادشاه صفوی، به‌خصوص برنامة گستردة تبدیل ایالت‌های ممالک به خالصجات حکومتی، از جهت تأمین منافع عمومی و رفاه اجتماعی، موفقیتِ چندانی نداشته و به‌ویژه تودة مردم را در ایالت‌ها و ولایت‌های مختلف، که مشمول این تغییر و تحولات بودند، با آسیب‌های فراوان مواجه نموده است. درحقیقت، برهم‌خوردن ساختار اقتصادی و</em><em>اجتماعی ممالک، که زمینة ناملایمات و ناهنجاری‌هایی را برای مردم ایران فراهم آورد، سبب گردید تا نخبگان و اندیشمندان این دوره، با هدف حل و فصل معضلات به‌وجودآمده، با تألیف آثاری به ارائه راهکارهایی اقدام نمایند. از آن میان، </em><strong><em>روضة</em></strong><strong><em>الانوار</em></strong><em> عباسی، نوشته محقق سبزواری در قالب اندرزنامه و حکمت عملی، سرآمد این آثار بوده و مؤلف با آرزوی تحقق یک حکومت آرمانی تلاش نموده است تا پادشاه صفوی را انذار دهد و شاه با رجوع به این کتاب، رفتارهای خود را در مقام حکمروایی برپایة مبانی و اصول رویکرد مرآتی و سلوکی تنظیم نماید. این پژوهش، با بهره‌گیری از شیوة توصیفی</em><em>ـ</em><em>تحلیلیِ مبتنی بر منابع و مآخذ کتابخانه‌ای، با هدف تبیین اندیشه‌های سبزواری، به بررسی چگونگی تألیف و مندرجات </em><strong><em>روضة</em></strong><strong><em>الانوار</em></strong><em> عباسی پرداخته است.</em><br /> <br clear="all" /><br /> <br /> [1]. Survival Bias