تحلیلی بر گسترش بیماری طاعون در ایران دوران فترت و تیموری (736-911 ه.ق/1336- 1506م)

Abstract

دوره‌ی حکومت تیموریان در ایران، معادل با شروع دوره‌ی رنسانس و بروز یکی از اپیدمی‌های بزرگ تاریخ در اروپا است که به «مرگ سیاه» مشهور است. درطول یک و نیم قرن حکومت تیموریان، چندین اپیدمی بزرگ طاعون در ایران ظهور یافتند که آثار بدی را در تغییر بافت جمعیت ایران به‌وجود آوردند و مورخان متعدد آن دوره در آثار خود بدان اشاره کرده‌اند. بررسی آثار مورخان نشان می‌دهد که برخلاف پزشکان آن زمان، مورخان چندان تفاوتی بین بیماری طاعون و وبا قائل نبودند و در نوشته‌های خود، گاه این دو بیماری را معادل هم به‌کار برده‌اند. بررسی زمانی و مکانی این اپیدمی‌ها نشان می‌دهد که این بیماری‌ها در مسیر جاده‌ی ابریشم به‌صورت خاص و در خطه‌ی شمالی کشور به‌صورت عام، از جهت شرق به غرب در حرکت بوده‌اند.