تأثیر الگوی جامعه‌شناختی سیاسی ایالت فارس در سیاست عملی آل اینجو

Abstract

در اواسط قرن هشتم هجری قمری ایالت فارس به دلایلی چون حملات مغول در پیرامون و ثبات و امنیت در درون، تجارت و رونق شیراز نسبت به شهرهای همسایه، امواج مهاجرت از اقوام و اقشار مختلف را به سوی خود جلب می‌کرد؛ بنابراین فارس از نظر تنوع قومی ترکیب پیچیده‌ای بود از بومیان زردشتی تا نومسلمانان صوفی مآب، از شهرنشینان صنعتگر تا روستاییان پرجمعیت دشت‌های اطراف فارس و عشایری که در مسیرهای گرمسیر و سردسیر به ییلاق و قشلاق مشغول بودند و اقوام گوناگون مهاجر از نواحی دور و نزدیک، از ترک و ترکمان و مغول کوچرو تا یکجانشینان بومی و مهاجر تاجیک (فارس). تنوع قومی گوناگونی افکار و آرمآن‌ها را پدید می‌آورد؛ پس برای شناخت رفتارهای سیاسی و سیاست عملی حکومت آل ­ اینجو باید زمینه‌های آن را در ساختار جامعه‌شناختی سیاسی ایالت فارس مطالعه کرد. سؤال پژوهش حاضر این است که الگوی جامعه‌شناسی سیاسی فارس چه تأثیری بر سیاست عملی و رفتار سیاسی حکومت آل اینجوگذاشته بود؟ فرضیه‌ی پژوهش این است که احوال جامعه‌شناختی متغیر و نوسان در قدرت‌های پشت پرده انعطاف و تغییر بسیاری را در رفتار سیاسی و سیاست عملی آل اینجو به وجود می‌آورد. نتیجه‌ی تحقیق در تأیید فرضیه این است که تغییر در معادلات قدرت و برآمدن و برافتادن قدرت‌های پشت پرده، موجب انعطاف‌پذیری و سیالیّت قابل توجهی در رفتار سیاسی آل اینجو شد. آل اینجو برای حفظ حکومت، از قدرتی به قدرت دیگر منتقل می‌شدند. واژگان کلیدی : آل اینجو، سیاست عملی، جامعه‌شناسی سیاسی، ایالت فارس، قرن هشتم