ضوابط کارکردگرایی در نگاه به دین

Abstract

نگاه عمل‌گرایانه و توجه به کارکردهای دین، یکی از روش‌هایی است که در حوزه دین‌پژوهی و عرصه تبلیغ دین مورد استفاده قرار می‌گیرد. در نصوص دینی نیز استفاده از این روش قابل مشاهده است؛ ولی نکته مهم در استفاده از این روش اینکه استفاده از این روش با چه ضوابط و معیار‌هایی باید انجام پذیرد؟ استفاده صحیح و منطبق با ضوابط از این روش می‌تواند باعث موفقیت بیشتری در فهم دین، بهره‌مندی از دین و نشر دین شود؛ همان‌گونه که استفاده بدون ضابطه و نادرست از این روش، فهم نادرست از آموزه‌های دینی و انحرافات علمی و عملی در مسائل دینی را می‌تواند به دنبال داشته باشد. در این تحقیق با تأمل در آیات و روایاتی که به بیان کارکردهای آموزه‌های دینی پرداخته‌اند و همچنین تأملات عقلی به این نتیجه می‌رسیم که برای استفاده از این روش، لازم است معیار‌ها و ضوابطی را مورد لحاظ قرار دهیم؛ از جمله توجه همزمان به کارکردهای دنیوی و اخروی، توجه به اصیل‌بودن کارکردهای اخروی و تبعی‌بودن کارکردهای دنیایی و عدم استفاده از روش کارکردگرایی در حوزه‌های کاملاً نظری دین.