مفهوم «حقوق مشترکه نوعیه» در اندیشه نایینی

Abstract

نایینی از جمله علمای حامی مشروطه است که نظریه‌پردازی‌های فراوانی در راستای ایجاد و تحکیم بنیان‌های اساسی مشروطیت انجام داده‌است. وی در کتاب «تنبیه الامة و تنزیه الملة» بسیاری از مفاهیم نوآیین را تبیین نموده و در کنار آن، پاسخ‌ها مهمی به شبهات و مغالطات مطروحه از جانب مخالفان مشروطه، داده‌است. «حقوق مشترکه نوعیه» عبارتی است که نایینی در دو بخش از کتاب مذکور، به آن اشاره می‌کند و بدون هر گونه توضیحی در خصوص این عبارت، از کنار آن می‌گذرد. با توجه به عبارت‌پردازی‌های دقیق نایینی و دقت نظر وی در به کار بردن عبارات و هم‌چنین لزوم توجه به تاریخ مفاهیم و اندیشه لازم است به طور جدی و دقیق به چنین عباراتی پرداخته شود. نگارندگان در مقاله پیش رو به بررسی معنا و مفهوم عبارت مذکور از منظر لغوی و محتوایی می‌پردازد و به دنبال یافتن مبنای این عبارت در اندیشه‌ورزی‌های محقق نایینی می‌باشد. در همین راستا، مفهوم برابری و ابعاد و زوایای مختلف آن، به عنوان مبنا و اساس مفهوم «حقوق مشترکه نوعیه» در اندیشه نایینی بررسی می‌گردد.