چگونگی پیدایش و تحول منصب حجابت، کتابت و وزارت از ابتدا تا پیش از خلافت عباسیان

Abstract

چکیده وزیر در لغت به معنای معاون و مددکار می­باشد و در اصطلاح، واسطه میان پادشاه و مردم است و به فردی که بارسنگین مملکت را عهده­دار است گفته می­شود. ظاهراً وزیر در برداشتن بار سلطنت و ریاست با سلطان متفق می­باشد، بنابراین به این لقب، ملقب شده است. این عنوان در طبقات اجتماعی دوران ایران عصر ساسانیان وجود داشت. سپس در صدر اسلام به کار رفت. در زمان امویان نیز مفهوم وزیر بیشتر به معنای دینی آن به کار می­رفت و وزیران در این دوره، به وزیر معروف نبودند و به عنوان کاتب و مشاور برای خلیفه بودند.این منصب تا زمان روی کار آمدن عباسیان عنوانرسمی نداشت. این پژوهش درصدد تبیین و چگونگی نقش،کارکرد و تحولات مقام حجابت،کتابت و وزارت از ابتدا تا پیش از خلافت عباسیان است و تلاش می­کند که برای این سوال اصلی، پاسخ هایی احتمالی ارائه دهد: سیرتفاوت معنا، کارکرد و تحولات منصب وزارت از ابتدا تا پیش از خلافت عباسیان چگونه بوده است؟

واژگان کلیدی : حجابت، کتابت، وزارت، دوره پیامبر(ص)، خلفای راشدین، امویان