تحلیل دیدگاه شاعران عصر مشروطه به جمهوری رضاخانی(مطالعة موردی عشقی، بهار، نسیم شمال، عارف )

Abstract

<span class="fontstyle0">پیشنهاد تغییر نظام مشروطة سلطنتی به جمهوری در 2031ش که به اشارة انگلیس، برای جبران منافع از دست<br />رفتة قراردادِ لغو شدة 2121توسّط سردار سپه و هوادارانش مطرح گردید؛ با وجود صرف هزینهها و هیاهوی فراوان<br />در فرجام خود به توفیقی نرسید. دیدگاه منعکس شدة میرزادة عشقی، ملک الشّعرای بهار، سیّد اشرف الدّین گیلانی و<br />عارف قزوینی در مورد این موضوع، نمودی از بازتابِ نظر روشنفکران و عامّة مردم محسوب میگردد. با تحلیل اشعار<br />این چهارتن آشکار شد عشقی و بهار با جدّیّت با جمهوریت مخالفت ورزیدند و سید اشرف الدّین گیلانی هم با<br />لحنی طنزآمیز با آنان همراهی کرد اما عارف وقوعِ این ایده را برای کشور سودمند تشخیص داده، به تبلیغ آن پرداخت.<br />دقّت بر نحوة انعکاسِ جمهوری بر سرودههای این شاعران، علاوه بر مروری تاریخی و واقعه نگارانه به ما کمک<br />میکند تا به ریشه یابی، عللِ طرح، کُنشهای فراوان برای به کرسی نشاندن و دلایل شکست جمهوریت، بهتر واقف<br />شویم. در این مقاله با روش تحلیلی- توصیفی، اشعار این چهار شاعر در مورد جمهوری رضاخانی مورد دقّت قرار<br />گرفته است و ضمن مقایسه آنها با یکدیگر و همچنین با منابع تاریخی مرتبط، دلایل مخالفت یا موافقتشان بیان گردیده<br />و نشان داده شده که رویدادهای بزرگ سیاسی اگر در ظرف زمانی مناسب واقع نشود با توفیق همراه نمیشود و<br />همچنین ذکر مؤلّفههای تأثیرگذار بر یک مسأله تاریخی مهمّ بدون مراجعه به آثار ادبی همزمان با آن نمیتواند مورد<br />وثوق کامل باشد</span><span class="fontstyle2">. </span><span class="fontstyle0">این اشعار از جمله شعراستنادهای تاریخی محسوب میشود که ارزش تاریخی آن بسیار قابل تأمّل<br />است</span> <br /><br />