موانع بکارگیری اطلاعات هواشناسی توسط کشاورزان: یک تحلیل آمیخته

Abstract

استفاده‏ی مؤثر اطلاعات هواشناسی اهمیت زیادی در کاهش آسیب‎پذیری کشاورزان در برابر تغییرات آب و هوایی دارد. هدف کلی این پژوهش شناسایی و تحلیل موانع بکارگیری اطلاعات هواشناسی به‌ وسیله‌ی کشاورزان است. برای دستیابی به این هدف، پژوهش در دو فاز کیفی و کمی انجام گرفت. هدف فاز اول، شناسایی مفاهیم اولیه‎ی مرتبط با موانع بکارگیری اطلاعات هواشناسی بود. برای این منظور، 12 مصاحبه ی عمیق با کشاورزان شهرستان نقده طبق روش نمونه‏ گیری هدفمند گلوله برفی انجام گرفت. هدف فاز دوم، تلخیص مفاهیم مستخرج از مصاحبه‎ های انجام شده در فاز اول و پیکربندی آن‌ها در قالب عوامل کلی بود. برای این منظور از تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شد. جامعه ‎ی آماری این فاز تمامی کشاورزان شهرستان نقده بوده (9006=N) که تعداد 368 نفر از آن‌ها با استفاده از روش نمونه‎گیری تصادفی طبقه‎ ای با انتساب متناسب به‌ عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش در این فاز، پرسشنامه‎ای بسته ‎پاسخ بود که از مفاهیم استخراج شده در مرحله‎ ی کیفی استخراج شده بود. روایی ابزار با استفاده از نظرات متخصصان دانشگاهی مورد تأیید قرار گرفت. برای تعیین پایایی نیز از مقادیر همبستگی هر یک از گویه‎ها با کل گویه‎ها استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد که موانع بکارگیری اطلاعات هواشناسی شامل "موانع‎ آموزشی ـ ارتباطی"، "موانع هنجاری"، "موانع اطلاع‎رسانی"، "موانع زیرساختی ـ سیاست‌ گذاری" و "موانع‎ تخصصی و اقتصادی" هستند. این پنج مانع توانستند 54/96 درصد از واریانس موانع بکارگیری اطلاعات و هواشناسی را پیش‎بینی کنند. در نهایت پیشنهاد شد که از رسانه‎های جمعی و شبکه‎ های مجازی به‌عنوان ابزار تسهیل‎ کننده‎ی استفاده از اطلاعات هواشناسی استفاده شود.