حقوق اسلامی
مرور بر اساس
مجموعه‌های این پایگاه
ارسال های اخیر
-
مفهوم شناسی ناموس در فقه و حقوق اسلامی
(پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی, 2025-04-21)اصطلاح ناموس، با وجود کاربرد شایع آن، در متون فقهی، حقوقی اسلام و قوانین ایران، مفهوم واحد و روشنی از آن ارائه‌نشده که این امر، موجب ابهام در تعیین حقوق و تکالیف افراد می‌گردد؛ چرا که اجمال واژه‌ها طبیعتاً جمله را نیز مجمل ...
-
ضابطه شناسی جریان خیار شرط در عقود بر اساس اصل حاکمیت اراده
(پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی, 2025-04-21)خیار شرط نوعی حق فسخ عقد لازم برای مدت معین است که بر اساس تراضی و توافق اراده طرفین معامله در قالب شرط ضمن عقد لازم برای یکی از طرفین یا هر دو یا شخص ثالث بوجود می‌آید. گستره جریان خیار شرط در عقود لازم از چالش‌‌های قابل ...
-
بررسی لزوم تعیین مقدار عوضین در عقد صلح
(پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی, 2025-04-21)امروزه در بسیاری از قراردادهای کلانی که به طور متعارف در قالب قرارداد بیع انجام می‌شوند، تعیین مقدار حدأقل یکی از عوضین امکان‌پذیر نیست و یا ریسک بسیاری داشته، در عرف تجاری هرگز قابل پذیرش نمی‌باشد؛ از این رو برای تعین ...
-
موانع نظام حقوقی ایران و حقوق بین‌الملل در مقابله با جنایات بین‌المللی: مطالعه موردی غزه
(پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی, 2025-04-21)حقوق بین‌الملل در پاسخ به حملات نظامی فاجعه‌آمیز، ضمن تمهید «مسئولیت بین‌المللیِ» دولت‌ها، اقدام به ایجاد «مسئولیت بین‌المللی کیفریِ» سران نظامی و سیاسی مؤثر در این فجایع کرده است. این اقدامات که ذیل حقوق بشردوستانه یا ...
-
تونل نظامی و چالش اعمال هنجارهای حقوقی حاکم بر مخاصمات
(پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی, 2025-04-21)یکی از ابتکارات نوین به‌کاربرده شده در جنگ جهت ایجاد توازن قوا میان طرفین، حفاری و ساخت تأسیسات نظامی زیرزمینی بوده است تا گروه‌ها و بازیگران مسلح دولتی و غیردولتی ضعیف‌تر با هدایت طرف مقابل خود به داخل فضای سربسته و تاریک، ...
-
اصل تناسب در حقوق کیفری ایران
(پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی, 2025-04-21)تناسب در همه کارها و برنامه‌ها از روشن‌ترین جلوه‌های زندگی ما در دنیای امروز است. به همین دلیل، کارایی و اثربخشی حقوق کیفری در گرو رعایت تناسب در طراحی و اجرای آن است. حقوق کیفری، برای پاسخ‌گویی به نیازهای اجتماعی باید ...
-
وحدت یا دوگانگی بیت المال مسلمین و اموال منصب امامت
(پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی, 2025-04-21)بیت‌المال خزانه دولت اسلامی بوده و حقوق و تکالیف متعددی بر این عنوان فقهی و حقوقی در روایات و عبارات فقها مترتب شده است. با وجود استعمال فراوان واژه بیت‌المال در نصوص شرعی و متون فقهی و آثار مهم مترتب بر آن، تعریف روشنی ...
-
رأی اعتماد جمعی به هیئت وزیران در نظام حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران
(پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی, 2024-10-22)در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران بر لزوم پاسخ‌گویی قوه مجریه نسبت به مجلس تأکیده شده و راه‌های گوناگونی برای این پاسخ‌گویی در نظر گرفته شده است. یکی از این راه‌ها می‌تواند لزوم اعطای رأی اعتماد جمعی به هیئت وزیران – یعنی ...
-
مبانی حقوقی تبادل داده‌های شخصی (مطالعه تطبیقی در مقررات عمومی حفاظت از داده اتحادیه اروپا و حقوق ایران)
(پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی, 2024-10-22)امروزه داده‌های شخصی از یک‌طرف در دنیای اقتصادِ دیجیتال، ثروت محسوب می‌شود و از طرف‌دیگر نگرانی‌های جدی نسبت به نقض حریم خصوصی اشخاص حقیقی وجود دارد. این دوگانگی در نحوه استفاده از داده‌های شخصی، موجب ظهور مباحث حقوقی ...
-
زیان معنوی در حقوق بین‌الملل خصوصی
(پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی, 2024-10-22)امروزه، بویژه با فراگیر شدن ارتباطات مجازی، مصادیق زیان معنوی در روابط بین‌المللی اشخاص، از نوع مادی آن پیشی گرفته و جنبه‌های حقوقی آن، دغدغه اشخاص شده است. اگر زیاندیده در دادگاه ایرانی طرح دعوا کند و قاضی ایرانی صلاحیت ...
-
مبنایابی فقهی نظریه جهت نامشروع
(پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی, 2024-10-22)بند 4 ماده 190 قانون مدنی، بدون هیچ گونه توضیحی، «مشروعیت جهت معامله» را یکی از شرایط صحت معامله بر می شمرد و در ماده 217 جهت نامشروع را درصورتی که بدان تصریح شده باشد، سبب بطلان معامله معرفی می کند. این امر سبب شده که در ...
-
مبانی فقهی جواز اکتساب تابعیّتِ کشورهای غیراسلامی
(پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی, 2024-10-22)تابعیت رابطه و پیوند یک شخص به حاکمیت و دولت معین است که دارای آثار و الزامات حقوقی و سیاسی است. موضوع تابعیت اکتسابی و تلاش فرد مسلمان برای اخذ و اکتساب تابعیت دولت های غیراسلامی محور بحث و بررسی و مساله این پژوهش است. ...
-
تحلیل ماهیت قرارداد برداشت مستقیم بانکی
(پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی, 2024-10-22)از مؤلفه های شکوفایی اقتصادی، وجود نظام بانکداری به روز، پیشرو و پر رونق است که علاوه بر فراهم سازی بستر های نوین مالی، در ارائه خدمات عمومی رایج بانکی به مشتریان خود و از جمله پرداخت های مختلف به خوبی عمل کند. برداشت ...
-
امکان سنجی اِعمال خیار شرط در ایقاعات در پرتوی روایات
(پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی, 2025-01-20)نظر مشهور فقها با توجه به ادله موجود نسبت به ورود خیار شرط در ایقاعات، عدم امکان است. از آنجا که ورود خیار شرط در ایقاعات باعث ایجاد حق و آزادی عمل برای فرد می شود، بررسی امکان ورود آن در ایقاعات بحث قابل تاملی است؛ این ...
-
بازپژوهی پیروی منفعت از عین در مالکیت و تاثیر اراده در آن در فقه و حقوق
(پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی, 2025-01-20)در حقوق موضوعه ایران، در خصوص تبعیت منفعت از عین و جایگاه اراده در آن، خلا تحقیقی وجود دارد. سوال اصلی تحقیق این است که از منظر فقه و حقوق ایران، رابطه بین اعیان و منافع به چه صورت است و اراده اشخاص در آن چه نقشی دارد؟ با ...
-
طراحی نظام‌واره حقوق عامه اقتصادی در نگرش فقه شیعه با تاکید بر نظریه شهید صدر
(پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی, 2025-01-20)براساس اصل 156 قانون‌اساسی، احیای‌حقوق‌عامه از وظایف قوه‌قضائیه قلمداد شده‌است. در فقه‌اسلامی شارع مقدس نسبت به‌رعایت این‌حقوق التفات ویژه‌ای نموده و در حوزه‌های‌مختلف اقتصادی‌واجتماعی خواستار ورود حاکم‌اسلامی جهت صیانت ...
-
نقش و جایگاه حق بر سلامت روان در حقوق عمومی
(پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی, 2025-01-20)سلامت روان در نگاه سازمان جهانی بهداشت، مفهومی فراتر از فقدان اختلالات روانی و مشتمل بر خودکارآمدی و شکوفایی توانمندی‌های بالقوه فکری و هیجانی و است که حق بنیادین همگان قلمداد می‌شود. جایگاه ویژه این حق، در ماده 12 میثاق ...
-
تأملی بر شرط اسقاط کافة خیارات در حقوق ایران
(پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی, 2025-01-20)حق خیار یعنی هر یک از طرفین قرارداد یا هر دو یا شخص ثالث، حق بر هم زدن عقد لازم را داشته باشند. فقها معتقدند: «لکل ذی حق اسقاط حقه» «هر صاحب حقی می‌تواند حق خود را اسقاط کند». اصل لزوم وفا در قراردادها اقتضا می‌کند که شرط ...
-
مسئولست بیت المال در دیه جنایات کمتر از نفس
(پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی, 2025-01-20)مسئولیت مدنی دولت و حاکمیت در جرایمی که علیه تمامیت جسمانی، صورت می پذیرد، در فقه و حقوق اسلامی ، سابقه ای به درازی تاسیس اولین حکومت اسلامی دارد. مسئولیت حکومت اسلامی نسبت به پرداخت دیه قتل در موارد خاصی مانند کشته شدن ...
-
مقارنه عاملیت کامل با نهادهای مشابه(مطالعه موردی: خرید دین، جعاله، حقالعملکاری، دلالی)
(پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی, 2024-06-21)فاکتورینگ یا عاملیت شیوهای تأمین مالی است که فروشندهای، مطالبات خود را به مؤسسهی ثالث منتقل کرده تا آن مؤسسه، مطالبات را اداره، وصول یا تنزیل نماید.در عاملیت کامل، تمام حسابهای دریافتنی حاصل از فروش کالاها، تحت ...
