بررسی تطبیقی تصاویر جنیانِ حاضر در کربلا در کتب چاپ سنگی عصر ناصری با روایات اسلامی (مطالعة موردی طوفان‌البکاء)

Abstract

<em>طبق روایات دینی </em><em>جنّ موجودی غیرمادی است</em><em> که با برخورداری از</em><em>شعور و هستی غیرارگانیک</em><em> در سلسله‌مراتب هستی، از نظر جایگاه پایین­</em><em>­</em><em>تر از</em><em>انسان</em><em>و</em><em>بالاتر</em><em>از</em><em>حیوان</em><em>قرار دارد. بنا ب</em><em>ر</em><em> روایات اسلامی، گروهی از جنیان پس از بعثت پیامبر اکرم(ص) به آن حضرت ایمان آوردند و در زمرة مسلمانان جای گرفتند. اینان پس از رحلت نبیّ مکرم اسلام، به پیروی از ائمه اطهار(ع) پرداختند و در مواقع لازم، آمادگی خود را برای فداکاری ابراز نمودند. گزارش­های منابع از حضور گروهی از آن­ها در کربلا برای حمایت از امام حسین(ع) را می­توان مصداق این مدعا به شمار آورد. دیدار گروهی از جنیان با سیدالشهدا(ع) در کربلا، موضوعی است که مورد توجه تصویرگران و نقاشان عصر قاجار همچون میرزا علیقلی خوئی قرار گرفته و به خلق</em><em>تصاویری در این زمینه منجر شده است. این‌که تصاویر موجود در چاپ سنگی «طوفان‌البکاء» در عصر ناصری، (قطعِ نظر از وثاقت یا عدم وثاقت تاریخی) (</em><em>1313-1264ق</em><em>) تا چه میزان با روایات اسلامی انطباق دارد، مسئله­ای است که این مقاله می‌کوشد تا به روش </em><em>کیفی و تحلیلِ محتوای تصاویر، </em><em>به تبیین آن همت گمارد و نیز برخی از ابهامات موجود در خصوص حضور زعفر را برطرف نماید.</em>