نقدی بر نگاه تاریخی محمد قطب

Abstract

محمد قطب یکی از اعضای اخوان‌المسلمین مصر است که پس از مهاجرت به عربستان تلاش کرد تا افکار اخوانی و وهابی را با یکدیگر ترکیب کند و نشر دهد. ازجمله دیدگاه‌های وی نظرات خاصی بود که دربارۀ سیر وقایع تاریخ اسلام داشت. او معتقد بود هدف از پرداختن به تاریخ اسلام، کسب شناخت بیشتر از حقیقت اسلام است. او در زمینۀ تاریخ‌نگاری نیز تواریخ کهن مسلمانان را به‌دلیل دارا بودن روایات فراوان که موجب سردرگمی است، نقد می‌کرد و تواریخ جدید را که نوشته و یا متأثر از نوشته‌های مستشرقان است، توطئۀ غربی‌ها علیه اسلام و به‌کلی مردود می‌دانست؛ اما مطابق این پژوهش شواهد او برای اثبات این ادعا کافی نیست. به‌رغم تأکید وی بر داشتن نگاهی خاص به تاریخ اسلام، نظراتش تقریبا تکرار همان مواضع تاریخی مسلمانان سنی است و نکتۀ جدید چندانی دربر ندارد. محور نظرات تاریخی او انحراف مسلمانان از اسلام حقیقی است. در بررسی دیدگاه‌های تاریخی محمد قطب می‌توان بدین نتیجه رسید که نتیجه‌گیری‌های او برمبنای اطلاعات غلط و یا ناکافی صورت گرفته است و استدلال‌هایش از قوت کافی برخوردار نیست.<br /> <strong> </strong>