بازیابی فرهنگ متعارف ایرانی در تاریخ‌نگاری ابن‌بلخی حکمت عملی و فرهنگ شعوبیه)
چکیده
مقاله‌ی حاضر پژوهشی در زمینه‌ی تاریخ فرهنگی ایران است و به لحاظ جست‌وجو در تاریخ نوشته‌ی ابن‌بلخی برای دست‌یابی به اندیشه‌ی مسلط بر آن، پژوهشی در حوزه‌ی معرفت‌شناسی به شمار می‌آید.نقش فرهنگ فرد مورخ و فرهنگ جامعه‌ی مورخ در تاریخ‌نگاری او به لحاظ درک رخدادهای تاریخی و چگونگی پردازش آن‌ها موضوعی در خور بررسی است. معرفت متعارف مسلط در روزگار ابن‌بلخی، رویکردی به اندیشه‌ی سیاسی ایرانیان و فرهنگ شعوبیه داشت که به هر دو رویکرد در فارسنامه می‌توان دست یافت.نتیجه‌ی تحقیق حاضر نشان می‌دهد معرفت متعارف جامعه در تاریخ‌نگاری مورخان- برای نمونه ابن‌بلخی- به لحاظ درک و تبیین معیارهای اعتباری مورخ بازتاب می‌یابد.نگرش ابن‌بلخی واکنشی به حضور ترکان در مسند قدرت در ایران بود؛ در حالی که با آداب ملک‌داری پارسیان آشنا نبودند و همچنین واکنشی بود به حضور اقوام «غیر»ایران در ایران‌زمین.او در مواجهه با بیگانگان، با هدف بازتولید دستاوردهای فرهنگی ایرانیان پیشین، به تاریخ‌نگاری «ایران‌مدار» روی آورد. استنباط‌های محقق با تفسیر و تحلیل مضمون و داده‌ها و کشف معیارهای اعتباری ابن‌بلخی، با در نظر گرفتن زیست‌گاه و صورت‌بندی معرفت او به دست آمده است.
کلید واژگان
تاریخنگاریمعرفت متعارف
ابن‌بلخی
آداب ملک‌داری ایرانیان
فرهنگ شعوبیه
شماره نشریه
9تاریخ نشر
2012-03-201391-01-01
ناشر
دانشگاه الزهراAlzahra University
سازمان پدید آورنده
دانشیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگیشاپا
2008-88412538-3507
