تاریخ‌نگاری یک مهاجر ایرانی در سرزمین هند؛ بررسی تاریخ نگاری

Abstract

یکی از جنبه‌های تاریخ‌نگاری شبه قاره هند، مساعدت فارسی‌زبانان به اعتلاء و رشد این علم است.بخشی از این مهم، به وسیله ایرانیانی انجام گرفته که به دلایل مختلف به هند مهاجرت کردند.یکی از مهاجران ایرانی که در ترقی تاریخ‌نگاری شبه قاره ایفای نقش نموده، اسدبیگ قزوینی است.وی با تألیف یک اثر کم‌حجم ولی پرفایده، به نام تاریخ اسدبیگ، توانسته است به تبیین تاریخ‌ سیاسی و اجتماعی دوره‌ای کوتاه از تاریخ هند در اواخر حکومت اکبرشاه و اوایل سلطنت جهانگیر شاه بپردازد.<br /> اسدبیگ در تاریخ‌نگاری، تحت تاثیر اندیشه و اعتقاداتش و نیز محدودیت‌های خاص محیط زندگی‌اش قرار داشت.این تأثیرپذیری، مانع تبیین بهینه واقعیت‌ها و حقایق گردیده است؛ با این حال، با روشنگری‌های ارزنده و ارائه برخی اطلاعات کمیاب، به بازسازی بخشی از تاریخ هند مدد رسانده است.در این مقاله، ابتدا تلاش می‌شود که شناخت اجمالی از زندگی مولف تاریخ اسدبیگ و شخصیت و طرز تفکر او به دست آید.آنگاه با بررسی مندرجات اثر تاریخی وی، به بیان ویژگی‌های تاریخ‌نگاری کتاب اسدبیگ پرداخته شود.مشخص ساختن چگونگی برخورد مولف تاریخ اسدبیگ با اهالی قدرت، میزان شجاعت و صراحت وی در بیان واقعیت‌ها، حد پایبندی او به مستندنویسی و علت‌جویی وقایع، میزان اهتمامش در رعایت ترتیب زمانی مطالب کتاب، محدود نشدن مولف به تاریخ سیاسی و عنایت به تبیین تاریخ اجتماعی و اقتصادی آن روزگار، از جمله نکاتی است که در بحث تاریخ‌نگاری مطرح می‌شود