اثر تنش خشکی و محلول‌پاشی سولفات روی بر رشد، عملکرد و رنگیزه‌های فتوسنتزی در گندم رقم الوند

Abstract

ﺗﻨﺶ ﺧﺸﻜﻲ ﻳﻜﻲ از ﻋﻮاﻣﻞ اﺻﻠﻲ ﻛﺎﻫﺶ رﺷﺪ و ﻋﻤﻠﻜﺮد ﮔﻨﺪم اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﻛﺎﻫﺶ ﺟﺬب ﻋﻨﺎﺻﺮ رﻳﺰﻣﻐﺬی ﺑﻪوﻳﮋه ﻋﻨﺼﺮ روی از خاک می‌شود. این آزمایش به منظور بررسی اثر سولفات روی در افزایش تحمل به شرایط خشکی در گندم، به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه پژوهشی در شهرستان فریدونشهر استان اصفهان در سال زراعی 96-1395 اجرا شد. تیمارهای این آزمایش شامل تنش خشکی در سه سطح 50، 75 و 90 درصد ظرفیت مزرعه (FC) و محلول‌پاشی سولفات روی در سطوح صفر (شاهد)، 5/0 درصد و 1 درصد در سه مرحله (پنجه زنی، ساقه رفتن و ظهور برگ پرچمی) بودند. در این آزمایش تنش خشکی موجب کاهش معنی‌دار ارتفاع بوته، تعداد سنبله در مترمربع، وزن هزار دانه، طول سنبله، عملکرد بیولوژیک، کلروفیل a، کلروفیلb و پروتئین شد. آبیاری در 50 درصد ظرفیت زراعی (تنش شدید) میزان پرولین را 24/41 درصد نسبت به شاهد افزایش داد. محلول‌پاشی سولفات روی در بالاترین غلظت (1 درصد) موجب افزایش معنی‌دار تمام پارامترهای مورد بررسی از جمله عملکرد دانه (3/2602 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد بیولوژیک (4/7603 کیلوگرم در هکتار)، پروتئین (04/13 درصد) و پرولین (03/35 میکرومول بر گرم وزن تر) گردید. بررسی برهمکنش محلول‌پاشی سولفات روی (1 درصد) نشان داد تنش شدید باعث افزایش 85/34 درصدی کلروفیلb نسبت به عدم محلول‌پاشی می‌گردد. ﺑﻪﻃﻮر ﻛﻠﻲ محلول‌پاشی سولفات روی توانست اثرات مضر ناشی از تنش آب را کاهش دهد و شرایط رشد گیاه را بهبود بخشد.